Śluby na Bliskim Wschodzie są uroczystościami rodzinnymi i religijnymi, z wieloma tradycjami zakorzenionymi w kulturze. W tym poście skupię się głównie na zwyczajach ślubnych w Jordanii, ale przedstawię też kilka tradycji typowych dla Arabii Saudyjskiej, skąd pochodzi kolejna panna młoda w jordańskiej rodzinie królewskiej, Rajwa Al-Saif.
.png)
Zaręczyny
Przygotowania do ślubu ruszają wraz z zaręczynami, które wyglądają nieco inaczej niż w Europie. Mężczyzna najpierw nieoficjalnie oświadcza się kobiecie, a jeśli usłyszy zgodę, organizowane jest spotkanie między przyszłą narzeczoną a teściową. Panie rozmawiają na osobności, aby się lepiej poznać, a pod koniec spotkania matka oficjalnie prosi kobietę o rękę w imieniu swojego syna. Jeśli przyszła panna młoda się zgodzi, odbywa się oficjalna ceremonia zaręczyn, którą widzieliśmy kilka miesięcy temu w przypadku księcia Husseina i Rajwy Al-Saif. Obie rodziny spotykają się ze sobą i razem czytają Al-Fatihę - księgę otwierającą Koran. Po zaręczynach mają miejsce przyjęcia zaręczynowe, zazwyczaj wydawane przez obie rodziny.
Ważnym zwyczajem związanym z zaręczynami w Jordanii jest wymiana prezentów między obiema rodzinami jako symbol dobrej woli i wzajemnego szacunku. Przyszła panna młoda najczęściej otrzymuje biżuterię. Przed ślubem lub już po jego zawarciu otrzymuje także od narzeczonego mahr - w islamie dar ślubny. Zgodnie z tradycją, są to pieniądze, stanowiące zabezpieczenie dla kobiety na wypadek rozwodu i dające jej niezależność finansową od rodziców (i w wielu przypadkach również od męża, który nie ma do nich żadnych praw). Wysokość mahr jest ustalana jeszcze przed ślubem w porozumieniu z panną młodą.
Uroczystości przedślubne
Noc henny
Na Bliskim Wschodzie uroczystości związane ze ślubem trwają kilka dni. Zgodnie ze zwyczajem rozpoczynają się od wieczornego przyjęcia z henną (tzw. noc henny), które w Arabii Saudyjskiej nazywane jest ghumra. Przyjęcie organizowane jest dla panny młodej kilka dni przed ślubem, w Jordanii zwykle w środę. Henna na Bliskim Wschodzie uważana jest za symbol szczęścia. Na przyjęcie zapraszane są wyłącznie kobiety z obu rodzin i przyjaciółki panny młodej, które odwzorowują na jej dłoniach, nadgarstkach i stopach skomplikowane wzory za pomocą henny. W niektórych częściach Arabii Saudyjskiej hennę nakłada krewna panny młodej, która koniecznie powinna być szczęśliwą mężatką - w przeciwnym wypadku uważa się, że przyniesie pannie młodej pecha.
W Arabii Saudyjskiej przyszła panna młoda najczęściej ma na sobie kolorową, misternie haftowaną suknię i złotą biżuterię, bardzo często podarowaną przez narzeczonego.
W trakcie przyjęcia serwowane jest oczywiście jedzenie, różniące się nieco w zależności od regionu. Na przykład w Akabie w Jordanii serwowany jest najczęściej tuńczyk, a w Irbid na północy - wątróbka.
Wieczór kawalerski
Analogiczne przyjęcie organizowane jest dla pana młodego, zazwyczaj w podobnym czasie. W Jordanii zwykle wieczór kawalerski planowany jest w czwartek. Zapraszani są krewni i przyjaciele pana młodego, a niekiedy również sąsiedzi. Ważnym elementem tego wieczoru są tańce ludowe, takie jak dabke czy al-Samer (wpisany na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO w 2018 - na filmie poniżej).
Ceremonia ślubna
Zwyczaje związane ze ślubem różnią się w zależności od regionu Jordanii czy Arabii Saudyjskiej. W Jordanii śluby bardzo często organizowane są w piątek - ma to związek z tym, że w islamie piątek jest dniem świętym. Pan młody razem z rodziną jedzie po pannę młodą do jej domu i zabiera ją do miejsca, które wybrali na ślub. W drodze do ołtarza pannie młodej towarzyszy ojciec i bracia.
W islamie ceremonia ślubna jest nazywana nikah. Prowadzi ją tradycyjnie imam (choć w jordańskiej rodzinie królewskiej zdarzały się od tego wyjątki), a obecni muszą być co najmniej dwaj świadkowie płci męskiej, którzy mają za zadanie upewnić się, że młoda para wyraziła zgodę na ślub z własnej woli. Małżeństwo nie może zostać zawarte bez wyraźnej zgody obu stron, dlatego narzeczeni trzykrotnie w trakcie ceremonii mówią "zgadzam się". Dopiero później podpisywana jest uzgodniona wcześniej umowa małżeńska, po czym zostają oficjalnie ogłoszeni mężem i żoną.
W czasie nikah może być także odczytany fragment Koranu, a prowadzący ceremonię wygłasza krótkie przemówienie.
Stroje
Panna młoda tego dnia zakłada długą białą suknię, często uszytą z drogich materiałów, jak jedwab czy aksamit, i ozdobioną koronką, a także wyszukane nakrycie głowy i biżuterię. Pan młody może mieć na sobie smoking, garnitur albo tradycyjną białą szatę do kostek z długimi rękawami i biszt - czarny płaszcz obszyty złotem.
Przyjęcie weselne
Tradycyjnie po ślubie goście zapraszani są na przyjęcie weselne, które najczęściej odbywa się w wynajętej sali bądź hotelu.
Muzyka i tańce
To ważna część ślubów na Bliskim Wschodzie. Zazwyczaj wynajęty zespół, grając na arabskich bębnach nazywanych tabla, wykonuje tradycyjną muzykę (bardzo głośną). Obecnie jednak coraz częściej można usłyszeć również bardziej współczese utwory. W Jordanii bardzo popularne są zwłaszcza piosenki dwóch lokalnych piosenkarzy, Husseina Alsalmana i Omara Al-Abdallata.
W czasie przyjęcia goście tańczą tradycyjny taniec ludowy, dabke (na nagraniu poniżej w wykonaniu Palestyńczyków). Jak wspominałam, często tańczony jest on także na wieczorze kawalerskim i polega na klaskaniu i tupaniu w rytm muzyki. Mniej popularnym tańcem jest taniec z mieczami w wykonaniu mężczyzn, którzy ustawiają się w kręgu wokół ułożonych na podłodze mieczy i śpiewają tradycyjne pieśni.
Z kolei w Arabii Saudyjskiej niezwykle popularny jest taniec arda. Mężczyźni ustawiają się w dwóch rzędach naprzeciw siebie, trzymając miecze i noże, które podnoszą i opuszczają w rytm bębnów, przy akompaniamencie śpiewanej poezji. Niegdyś ten taniec wykonywano przed walką, aby dodać wojownikom energii i zaprezentować siłę przeciwnikowi, ale obecnie jest częścią uroczystości państwowych, religijnych i rodzinnych. W 2015 został wpisany na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.
Jedzenie
Tradycyjną potrawą serwowaną na jordańskich weselach jest mansaf, uznawane za narodowe danie tego kraju. Przygotowuje się je z jagnięciny, którą gotuje się w sosie ze sfermentowanego suszonego jogurtu i podaje się najczęściej z ryżem. Spożywanie tej potrawy łyżką uważa się za obraźliwe, dlatego Jordańczycy jedzą ją palcami. Mansaf można również spotkać w Kuwejcie, Arabii Saudyjskiej i Syrii.
Innymi tradycyjnymi potrawami kuchni jordańskiej są kibbeh - coś w rodzaju mięsnych krokietów z dodatkiem kaszy bulgur (na zdjęciu poniżej) - i makluba - potrawa z kurczaka lub jagnięciny z ryżem i smażonymi warzywami, które umieszcza się razem w garnku, a przy podawaniu odwraca się naczynie do góry nogami.
Z kolei w menu weselnym w Arabii Saudyjskiej można znaleźć dania z wielbłąda czy pieczonej jagnięciny podawane z ryżem i podpłomykami.
Na arabskich weselach nie może również zabraknąć tradycyjnej kawy.
Koszty i prezenty
Zgodnie z jordańską tradycją, koszty ślubu w całości pokrywa pan młody i jego rodzina. Rodzina panny młodej płaci za to za przyjęcia zaręczynowe.
W przeciwieństwie do ślubów w innych kulturach, na jordańskich weselach goście nie wręczają nowożeńcom żadnych prezentów, jedynie pieniądze i składają im życzenia.
Sabahia - śniadanie poślubne
Jednym ze zwyczajów jordańskich ślubów, stopniowo zanikającym, jest sabahia - obfite śniadanie. Przygotowuje je dla nowożeńców matka pana młodego następnego ranka po ceremonii. Po jej wyjściu, wieczorem, młodą parę odwiedza natomiast matka panny młodej, która przynosi im desery.
Źródła:
Bardzo szczegółowy post
OdpowiedzUsuńWłaśnie sobie uświadomiłam jak mało wiem o kulturze muzułmańskiej
Ewo, nie ma w tym nic złego :) z naszego punktu widzenia to dość "egzotyczna" kultura, a przed erą internetu i globalizacji była dla zwykłych ludzi z Europy praktycznie niedostępna.
UsuńDo Ewa:A to nic nie straciłaś a jeżeli chcesz się więcej o tej kulturze dowiedzieć to przeczytaj jak są kobiety traktowane w Iranie lub Afganistanie.Ten ślub to taka bajka bo rodzina królewska i bogaci z domu.
OdpowiedzUsuńZa to kobiety w katolicyzmie zmuszane do znoszenia dla dobra rodziny przemocy i pijaństwa oraz zmuszone do rodzenia ciężko upośledzonych dzieci traktowane są wprost wspaniale.
Usuń