wtorek, 7 kwietnia 2020

Królewskie rezydencje: Wielka Brytania


Po tak entuzjastycznym przyjęciu pierwszego postu z nowej serii (bardzo dziękujemy za wszystkie Wasze komentarze), nie mogłam długo czekać z publikacją kolejnego. Dlatego dzisiaj zapraszam Was na krótką wycieczkę do Anglii, do najważniejszych rezydencji zamieszkanych przez brytyjską rodzinę królewską.


Buckingham Palace

"Buckingham Palace" by It's No Game is licensed under CC BY 2.0



Lokalizacja: centrum Londynu, dzielnica rządowa Westminster

Historia: Buckingham House został zbudowany w 1701 dla księcia Buckingham. W 1761 kupił go król George III dla swojej żony, królowej Charlotte i uczynił go rezydencją swojej rodziny. W ciągu kolejnych lat i panowania kolejnych monarchów, rezydencję stopniowo rozbudowywano. W 1826 George IV postanowił przekształcić ją w olbrzymi pałac. Zadanie powierzył architektowi Johnowi Nash, a po nim dzieło kontynuował Edward Blore. W tym właśnie okresie Pałac przybrał kształt znany nam obecnie. Rozbudowę zakończono ostatecznie w 1847.

Rycina Pałacu Buckingham autorstwa J Woods na podstawie obrazu Hablota Browne'a i R Garlanda z 1837. Domena publiczna.

Mieszkańcy: Pierwszym monarchą, który zamieszkał w Pałacu, była królowa Victoria w lipcu 1837, tuż po objęciu tronu. Od tamtej pory Pałac Buckingham jest oficjalną londyńską siedzibą brytyjskiego władcy, obecnie królowej Elżbiety i księcia Edynburga.

Funkcje: Pałac jest miejscem zamieszkania oraz pracy królowej, mieszczą się w nim także biura dalszych członków rodziny; odbywają się tutaj inwestytury, audiencje, spotkania, przyjęcia (w tym Garden Parties) czy bankiety. Przyjmuje się w nim także zagranicznych gości.

Embed from Getty Images

Zwiedzanie: Apartamenty państwowe są udostępniane zwiedzającym latem każdego roku (w tym roku od 25 lipca), oraz w wybrane daty w okresie zimowym i wiosennym, kiedy królowa nie przebywa w Pałacu. Więcej przydatnych informacji: LINK.

Ciekawostka: Pałac Buckingham posiada dokładnie 775 pokoi, w tym 19 sal państwowych, 52 sypialnie rodziny królewskiej i gości, 188 sypialni dla pracowników, 92 biura i 78 łazienek.


Clarence House



Lokalizacja: Londyn, nieopodal Pałacu Buckingham i w bliskim sąsiedztwie Pałacu św. Jakuba

Historia: Został wybudowany w latach 1825-1827 według projektu Johna Nasha dla ówczesnego księcia Clarence Williama, który w trzy lata po zakończeniu budowy został królem Williamem IV, ale nawet wówczas nie wyprowadził się, tak jak jego poprzednicy, do Pałacu św. Jakuba. Po nim w rezydencji zamieszkała jego siostra, księżniczka Augusta, a następnie księżna Kentu, matka królowej Victorii. Pierwszy większy remont i rozbudowa odbyła się z inicjatywy księcia Edynburga Alfreda, po jego ślubie w 1874 z wielką księżną Marią Aleksandrowną. Dodano wówczas trzecie piętro oraz rosyjską prawosławną kaplicę dla księżnej na pierwszym piętrze, a główne wejście przeniesiono na południową stronę rezydencji, gdzie pozostaje do dziś. W 1900, po śmierci Alfreda, do Clarence House wprowadził się jego młodszy brat Arthur, książę Connaught i Strathearn z rodziną W latach 30. XX przez krótki okres działała tutaj biblioteka uczelni School of Oriental and African Studies tworzącej Uniwersytet Londyński. W czasie II wojny światowej rezydencja była używana przez Czerwony Krzyż i organizację St John’s Ambulance Brigade, została też wówczas zniszczona w wyniku bombardowań, a po zakończeniu wojny wyremontowana i w 1947 wprowadzili się tutaj świeżo po ślubie wówczas księżniczka Elżbieta i książę Philip. Następnie, od 1953 aż do swojej śmierci w 2002, mieszkała w niej Królowa-Matka Elżbieta (początkowo z młodszą córką Małgorzatą). Kolejny gruntowny remont miał miejsce w latach 2002-2003. Dekoracją wnętrz zajął się wówczas Robert Kime.

Rysunek Clarence House z 1874, opublikowany w czasopiśmie The Graphic. Domena publiczna.



Mieszkańcy: Obecnymi mieszkańcami są książę Walii i księżna Kornwalii. Książę Karol wprowadził się ponownie (wcześniej mieszkał tutaj we wczesnym dzieciństwie razem z rodzicami i młodszą siostrą) wraz z synami, którzy zajęli czwarte piętro, świeżo po remoncie, 4 sierpnia 2003, w rocznicę urodzin swojej babki.

Funkcje: Clarence House jest obecnie oficjalną siedzibą księcia Walii i księżnej Kornwalii, ale poza tym mieszczą się tutaj także ich biura, a w głównych pokojach na parterze lub w ogrodach para książęca wydaje przyjęcia i przyjmuje zagranicznych gości.

Embed from Getty Images

Zwiedzanie: Publiczne pomieszczenia na parterze rezydencji są udostępniane zwiedzającym zazwyczaj w sierpniu każdego roku. Konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Więcej informacji: LINK.

Ciekawostka: W Clarence House przez kilka miesięcy, do swojego ślubu z księciem Walii 29 lipca 1981, mieszkała Lady Diana Spencer, która wprowadziła się tuż po ogłoszeniu zaręczyn. Tutaj też spędziła ostatnią noc przed ślubem.





Kensington Palace

Embed from Getty Images

Lokalizacja: Londyn, dzielnica Royal Borough of Kensington and Chelsea, w odległości 2 mil od Pałacu Buckingham

Historia: Pałac Kensington był oryginalnie jakobińską rezydencją pochodzącą z roku 1605 znaną jako Nottingham House. W drugiej połowie XVII wieku należał do hrabiego Nottingham, od którego kupili ją w lecie 1689 król William III i królowa Mary II. Para kilka miesięcy wcześniej wstąpiła razem na tron i zaczęła szukać lepszej dla chorowitego Williama rezydencji. Zaraz po nabyciu Nottingham House zlecili jego rozbudowę i generalny remont Christopherowi Wrenowi. Aby zaoszczędzić czas i pieniądze architekt utrzymał budowlę w nienaruszonym stanie i dodał trzykondygnacyjny pawilon w każdym z czterech rogów rezydencji, a następnie skrzydła północne i południowe. Prace zakończyły się jeszcze w tym samym roku i przez następne 70 lat, aż do śmierci George’a II w 1760, był ulubioną siedzibą brytyjskich monarchów, choć oficjalnie wciąż pozostawał nią Pałac św. Jakuba. Tutaj także urodziła się i spędziła całe swoje dzieciństwo królowa Victoria, ale wyprowadziła się do Pałacu Buckingham tuż po objęciu tronu.

Embed from Getty Images

Mieszkańcy: Pałac jest naprawdę spory i zawiera apartamenty znacznej większości rodziny królewskiej, dlatego też zajmiemy się tylko jego obecnymi mieszkańcami. Apartament 1A zamieszkują oczywiście książę i księżna Cambridge wraz z dziećmi. Ich najbliższymi sąsiadami są książę i księżna Gloucester, zamieszkując apartament nr 1. Po drugiej stronie mieści się apartament nr 10, dom księcia Michaela i księżnej Marie-Christine z Kentu. Na terenie Pałacu stoją także mniejsze domki, obecnie zamieszkane przez księcia i księżną Kentu (Wren House) oraz księżniczkę Eugenie i Jacka Brooksbanka (Ivy Cottage); a także Nottingham Cottage, którego mieszkańcami jeszcze nie tak dawno byli książę i księżna Sussex, a wcześniej książę i księżna Cambridge.


Funkcje: W pałacu, poza prywatnymi apartamentami, znajdują się także biura królewskie - par książęcych Gloucester, Kent oraz księcia Michaela i Marie-Christine z Kentu - oficjalne apartamenty, w których organizuje się często wydarzenia i spotkania; oraz siedziba Royal Ceremonial Dress Collection opiekującej się elementami strojów królewskich od XVIII wieku po dzień dzisiejszy. Historyczne części Pałacu są udostępniane zwiedzającym.

Zwiedzanie: Turyści mogą zwiedzać apartamenty państwowe króla Williama III i królowej Mary II (King’s State Apartments i Queen’s State Apartments), Oranżerię (obecnie zamkniętą ze względu na remont) czy czasowe i stałe wystawy. Więcej przydatnych informacji LINK.

Embed from Getty Images

Ciekawostka: Pałac Kensington pokochają z pewnością miłośnicy historii o duchach, bo grasuje ich tam ponoć całkiem sporo. Mówi się o duchach króla George’a II czy królowej Mary, ale krąży także historia, że apartament 1A należący niegdyś do księżniczki Małgorzaty, jest najbardziej nawiedzonym domem w Pałacu. Jej oficjalny biograf Christopher Warwick przytacza historię gospodyni księżniczki, która w korytarzu przed salonem zobaczyła kiedyś kobiecą postać w tzw. regency dress, angielskiej sukni popularnej na przełomie XVIII i XIX wieku.


Windsor Castle

"Windsor Castle" by Mike McBey is licensed under CC BY 2.0

Lokalizacja: Windsor, około godziny jazdy samochodem na zachód od Londynu

Historia: Swymi początkami sięga XI wieku. Został zbudowany na polecenie Williama Zdobywcy po najeździe Normanów na Anglię w 1066 jako forteca z Okrągłą Wieżą i murami obronnymi, rozbudowywaną i przebudowywaną przez kolejnych władców. Sto lat później Henryk II odbudował znaczną część fortecy, zastępując drewnianą konstrukcję kamienną. Edward III w latach 30. XIV wieku dodał St. George's Hall na użytek rycerzy nowo założonego Zakonu Podwiązki, a Edward IV Kaplicę św. Jerzego. Zamek przetrwał burzliwy okres angielskiej wojny domowej, choć i ona pozostawiła na nim swoje piętno. Po przywróceniu pokoju i monarchii w 1660 Charles II zabrał się za jego odbudowę, chcąc uczynić zamek tak wspaniałym, jak to możliwe. Z pomocą architekta Hugh May’a, artysty do malowideł ściennych i sufitowych Antonio Verro i słynnego rzeźbiarza Grinlinga Gibbonsa wypełnił wnętrza barokowymi ozdobami, podziwianymi po dziś dzień. Po kolejnym okresie zaniedbania w XVIII wieku George III i George IV przebudowali wnętrza, tworząc obecne apartamenty państwowe wypełnione rokokowymi, gotyckimi i barokowymi meblami. Z II wojny światowej, w trakcie której stanowił dom dla młodych księżniczek, Elżbiety i Małgorzaty, wyszedł cało, niestety ucierpiał w ogromnym pożarze z 1992.

Wenceslaus Hollar, domena publiczna.

Pierwszym brytyjskim monarchą, który uczynił zamek Windsor swoją rezydencją był Henry I, po nim zamek zamieszkiwali kolejni władcy, z których zdecydowana większość go uwielbiała, za wyjątkiem Edwarda VI, w krótkim okresie połowy XVI wieku, oraz króla Williama III sto lat później i jego następców z początków panowania dynastii hanowerskiej, którzy woleli swoje londyńskie siedziby. Dopiero w 1760 Windsor ponownie stał się ważnym centrum życia rodziny królewskiej dla George’a III i jego powiększającej się rodziny. 

Mieszkańcy: Jest szczególnie bliski sercu królowej Elżbiety, która spędza w nim większość weekendów i okres wiosenny (marzec-kwiecień) ze Świętami Wielkanocnymi; oraz księcia Edynburga, który dzieli swój czas między Windsorem a Sandringham.

Embed from Getty Images

Funkcje: kiedyś obronne, obecnie mieszkalne (nie tylko na samym zamku, ale i w położonych nieco dalej, w Home Park i Windsor Great Park, rezydencjach, jak Royal Lodge, Frogmore House i Frogmore Cottage, będącego do niedawna domem pary książęcej Sussex i ich synka); zamek jest także miejscem ważnych uroczystości państwowych (często to w nim królowa przyjmuje zagranicznych gości i wydaje bankiety), oficjalnych (jak Święto Orderu Podwiązki co roku w czerwcu) i rodzinnych (kaplica św. Jerzego była i wciąż jest miejscem wielu królewskich ślubów, po raz ostatni Lady Gabrielli Windsor i Thomasa Kingstona w maju 2019).

Embed from Getty Images

Zwiedzanie: możliwe przez cały rok, można zobaczyć znaczną część zamku, w tym apartamenty państwowe, kaplicę św. Jerzego czy znajdujący się tutaj domek dla lalek królowej Mary. Bilety najlepiej kupić z wyprzedzeniem. Więcej informacji dla zainteresowanych: LINK.

Ciekawostka: Z 900-letnią historią, długością 800 metrów i powierzchnią 45 000 metrów kwadratowych, zamek Windsor jest najstarszym i największym wciąż zamieszkanym zamkiem na świecie.


Royal Lodge


Lokalizacja: Windsor Great Park w Windsorze, około 5 kilometrów na południe od zamku Windsor

Historia: Początki rezydencji są owiane tajemnicą, sięgają co najmniej połowy XVII wieku i raczej nie są związane z rodziną królewską. Do połowy XVIII była częścią sąsiadującej z nim mleczarni, a później domem zastępcy tzw. park rangera, który opiekował się pobliskim parkiem Windsor Great Park. Dopiero w 1812 na scenę wkracza król George IV, wówczas książę regent, który zamieszkał tutaj na czas remontu pobliskiej posiadłości Cumberland Lodge. Wkrótce później rozbudował Royal Lodge z zamiarem przyjęcia w nim gości podczas Royal Ascot. Obecny wygląd rezydencji zawdzięczamy Williamowi IV, który rozkazał wyburzyć dotychczasowy dom i wybudować go od podstaw, sam jednak w nim nie mieszkał - była to siedziba dworzan. Dopiero w 1931, po odnowieniu, kiedy to dodano dwa kolejne skrzydła, stało się ponownie wiejską rezydencją królewską, ówczesnego księcia Yorku (późniejszego króla George’a VI) i jego rodziny. Na terenie Royal Lodge znajduje się kilka mniejszych domków, w tym miniaturowy Y Bwthyn Bach, prezent od mieszkańców Walii dla księżniczki Elżbiety z 1932. Po śmierci króla George’a VI, wdowa po nim, Królowa-Matka nadal korzystała z posiadłości i tutaj też zmarła w marcu 2002.



Embed from Getty Images

Mieszkańcy: Od 2004 Royal Lodge jest prywatną rezydencją księcia Yorku Andrew, który ją wynajął od Crown Estate zarządzającej królewskimi posiadłościami na okres 75 lat, płacąc jednorazową kwotę 1 mln funtów i pokrywając w całości koszty gruntownej renowacji w wysokości ok. 7,5 mln funtów. Pomimo rozwodu w rezydencji mieszka też Sarah, księżna Yorku, dzieląc swój czas między Windsorem a Verbier w Szwajcarii, gdzie razem z księciem kupili dom (o którym więcej pisała Wam Agnieszka KLIK).

Funkcja: mieszkalna

Ciekawostka: W 1960 w Royal Lodge wykonano oficjalną sesję zdjęciową z okazji zaręczyn księżniczki Małgorzaty i Antony’ego Armstrong-Jonesa. Niemal 60 lat później w jej ślady poszła księżniczka Beatrice i to tutaj odbyła się zaręczynowa sesja jej i Edoardo.




Gatcombe Park


Lokalizacja: pomiędzy wioskami Minchinhampton i Avening w hrabstwie Gloucestershire

Historia: Rezydencja pochodzi z II połowy XVIII wieku. Została wybudowana w latach 1771-1774 dla lokalnego sukiennika Edwarda Shepparda. W 1814 kupił ją David Ricardo i odremontował według projektu George’a Basevi’ego. Wówczas powstała kamienna konstrukcja istniejąca do dzisiaj. Wewnątrz mieści się pięć głównych sypialni, cztery sypialnie dodatkowe, cztery salony, biblioteka, sala bilardowa oraz oranżeria. W 1940 odkupił ją od rodziny Ricardo kolekcjoner sztuki Samuel Courtauld, a kolejnym właścicielem był jego zięć, Butler of Saffron Walden, który w 1976 sprzedał posiadłość królowej Elżbiecie.



Mieszkańcy: Gatcombe Park jest prywatną rezydencją księżniczki Anne i jej męża, Tima Laurence’a. Księżniczka wprowadziła się tutaj w 1977 z pierwszym mężem, Markiem Phillips, i tutaj wychowywali swoje dzieci. Na terenie posiadłości mieszczą się także mniejsze domki, zamieszkane przez Petera z rodziną i Zarę i Mike'a Tindall z córkami.

Funkcja: mieszkalna, poza tym na terenie rezydencji co roku w pierwszy weekend sierpnia Mark Phillips przy udziale księżniczki Anne organizuje zawody jeździeckie Festival of British Eventing, a wiosną i jesienią odbywają się też inne zawody jeździeckie.

Embed from Getty Images

Ciekawostka: Królowa podarowała Gatcombe Park księżniczce Anne z okazji jej pierwszego ślubu. Po rozwodzie w 1992, Mark Phillips wyprowadził się, ale do tej pory jest sąsiadem byłej żony, jako że zachował zakupioną w trakcie małżeństwa Aston Farm na terenie posiadłości, w której nadal mieszka.


Bagshot Park


Lokalizacja: wieś Bagshot w południowo-wschodniej Anglii, w hrabstwie Surrey blisko granicy z Berkshire

Historia: Tereny Bagshot stanowiły ulubione miejsce polowań brytyjskich monarchów z dynastii Stuartów. Oryginalną posiadłość wybudowano w latach 1631-1633 dla króla Charlesa I według projektu Inigo Jonesa. Stała się ona własnością Korony, która wynajmowała go kolejnym najemcom, w tym dalekiemu krewnemu obecnej księżnej Kornwalii, George’owi Keppel, 3. hrabiemu Albermarle. W 1798 dworek przebudowano dla księcia Clarence Williama (późniejszego Williama IV), który mieszkał w nim do 1816. Następnie stał się domem ówczesnej pary książęcej Gloucester (księżniczki Mary, córki George’a III, i jej męża, księcia Williama Fredericka), a później, na początku lat 60. XIX wieku, przekazano go Sir Jamesowi Clarkowi, medykowi królowej Victorii. Po jego śmierci królowa kazała posiadłość gruntownie odnowić, by podarować ją swojemu trzeciemu synowi. Stary dworek wyburzono, a w jego miejscu w latach 1875-1879 wybudowany został nowy, którego pierwszymi mieszkańcami zostali książę i księżna Connaught i Strathearn. Książę Arthur pozostał w nim aż do swojej śmierci w 1942. Po II wojnie światowej Bagshot Park do 1996 wydzierżawiono Ministerstwu Obrony, który wykorzystywał go jako siedzibę Army Chaplains Department.



Mieszkańcy: Obecnymi mieszkańcami Bagshot Park są hrabia i hrabina Wessex z dziećmi. Książę Edward wynajął posiadłość w marcu 1998 na okres 50 lat (później wydłużył do 150 lat), wcześniej pokrywając ponad połowę kosztów renowacji.

Funkcja: mieszkalna



Ciekawostka: W posiadłości znajduje się sala bilardowa z indyjskimi elementami dekoracyjnymi, a to za sprawą księcia i księżnej Connaught i Strathearn, którzy przez pewien czas mieszkali w Indiach. Tak bardzo zafascynowały ich drewniane dzieła, które zobaczyli w mieście Lahaur w indyjskim stanie Pendżab (obecnie Pakistan) stworzone przez Mayo School of Industrial Arts, że postanowili udekorować na ich wzór swój nowy dom. Ściany pokoju bilardowego wyłożono 241 drewnianymi panelami z ręcznie rzeźbionymi detalami według projektu Rama Singh, mistrza z Mayo School.



Źródła: unofficialroyalty.com, wikipedia.org, royal.uk, rct.uk, princeofwales.gov.uktheweek.co.uk

16 komentarzy:

  1. Pewnie jestem w mniejszości, ale mnie brytyjskie rezydencje nigdy się nie podobały. Większość wygląda jak domki pierwszego lepszego hrabiego, a pałac Buckingham to już zupełna pomyłka. Na kontynencie mamy przepiękne zamki i pałace pełniące dawniej i obecnie role oficjalnych rezydencji władców, a Buckingham wygląda praktycznie jak zwykły blok z dobudowanym balkonem i z zupełnie niedopasowaną stylistycznie dobudówką z tyłu.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Choćby zamek Neuschwanstein

      Usuń
    2. Jeszcze nie byłam w zamku Neuschwanstein, ale za to byłam w zamku w Lednicach na Morawach. Serdecznie polecam :)

      Usuń
  2. Mi się podobają trzy. Z tych tutaj wymienionych Windsor Castle, a z innych Sandringham House i Osborne House.

    PS. W Kensington Palace, w tej samej sypialni i w tym samym łóżku co królowa Victoria, urodziła się królowa Mary.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tylko że Osborne House już nie jest królewską rezydencją. A szkoda, bo według mnie był najpiększą posiadłością rodziny królewskiej. Ale Brytyjczycy chyba już mają taki specyficzny styl, że podobają im się zupełne bezguścia, a zrzekają się naprawdę pięknych rzeczy.

      Usuń
  3. Brytyjskie rezydencje to albo monumentalne kolosy albo wiejskie domki - uogólniając, zamek Windsor ma rycerski charakter i podoba mi się z tego powodu, post niezwykle ciekawy, chętnie poczytam więcej, a czy jest możliwość opisania Anmer Hall i Pałac św. Jakuba w podobny sposób?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jak najbardziej, po zakończeniu całej serii być może powstanie podobna z letnimi rezydencjami rodzin królewskich :)

      Usuń
    2. A to pięknie dziękuję, niezwykle przystępnie i konkretnie przedstawiasz historie powyższych budynków i ich przeznaczenie, więc z niecierpliwością czekam na resztę, a swoją drogą to te serie będą dobrą skarbnicą podstawowych i ważnych informacji o królewskich posiadłościach, akurat na wypracowanie czy dziennikarski artykuł :)

      Usuń
  4. Nie są najpiękniejsze, ale na pewno są solidne :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Post na 5, solidny, rzetelny i ciekawy. A było by jeszcze lepiej, gdybyś autorko obrała jedną drogę tłumacząc/lub nie imiona. Czasami używasz angielskiej wersji (Charles, George, Mary, Andrew) a czasami polskiej (Elżbieta, Małgorzata). Źle się to czyta, mam wrażenie, że żywcem skopiowałaś to z translatora.
    Poza tym szczegółem, post naprawdę wartościowy. Tak trzymać.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A mnie dla odmiany to nie przeszkadza. Czasem trudno o konsekwencję przy imionach - jedni znani są w Polsce pod polskimi wersjami imion (Elżbieta II), inni występują w oryginalnych wersjach (Letizia, Madeleine), u niektórych korzysta się z obu wersji (Camilla/Kamila), a jeszcze inni mają nieprzetłumaczalne imiona (Mette-Marit). Tak czy siak skończy się na braku jednej wersji.

      Usuń
    2. Jednak w poście uwzględnione są takie imiona, które z łatwością da się przetłumaczyć na język polski bez uszczerbku dla ich znaczenia.

      Usuń
  6. Bardzo ciekawy i wartościowy post. Z wymianą najbardziej podoba mi Zamek Windsor. Bardzo dziękuję.

    OdpowiedzUsuń
  7. Z wymienionych miało być:)

    OdpowiedzUsuń
  8. Bardzo ciekawa seria. Niesamowite, że udało Ci się znaleźć te wszystkie informacje. Dziękuję.
    Mnie osobiście Buckingham bardzo się podoba jest równie piękny jak Palacio Real w Madrycie, ale bardziej dostojny. Kensington też jest niesamowity. Duże wrażenie robi też zamek Windsor.
    Nie mogę się doczekać kolejnych postów, zwłaszcza o szwedzkich rezydencjach. Jestem ciekawa gdzie mogłaby mieszkać Madeleine, gdyby życie jej rodziny potoczyło się inaczej, tzn. gdyby Chris przyjął tytuł księcia.

    OdpowiedzUsuń

Publikując komentarz zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych, takich jak nazwa użytkownika czy adres e-mail, zgodnie z rozporządzeniem art. 6 ust. 1 lit. a RODO. Dane te są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu oraz do celów statystycznych.