Królewskie rezydencje: Niderlandy

Dziś kolejny post z serii "Królewskie rezydencje", tym razem nadszedł czas na rezydencje holenderskiej (czy też niderlandzkiej) rodziny królewskiej.

Koninklijk Paleis Amsterdam (The Royal Palace of Amsterdam)

Robert Scarth, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons

Lokalizacja: Pałac położony jest po zachodniej stronie Placu Dam w centrum Amsterdamu, obok kościoła Nieuwe Kerk i naprzeciwko pomnika War Memorial.

Historia: Początkowo budynek, otwarty oficjalnie w lipcu 1655 po siedmiu latach budowy według projektu holenderskiego architekta Jacoba van Campena, służył jako Ratusz. Pałacem Królewskim stał się dopiero w 1808, kiedy to zamieszkał w nim Louis Napoleon, młodszy brat Cesarza Napoleona i król nowo utworzonego Królestwa Holandii. Jednak nie cieszył się swoim nowym domem zbyt długo. Abdykował dwa lata później na rzecz syna, Napoleona-Louisa Bonaparte (króla Louisa II), a już dziesięć dni później Królestwo zostało zaanektowane przez Francję. Wówczas przez kilka kolejnych lat była to siedziba francuskiego gubernatora. W 1813, po powrocie do kraju księcia Wilhelma VI, który został wkrótce pierwszym królem Zjednoczonego Królestwa Niderlandów jako Willem I, Pałac powrócił pod zarząd miasta, choć nadal był używany przez monarchę do pełnienia oficjalnych funkcji, w tym pierwszej wizyty państwowej cara Rosji Aleksandra I w 1814. Następcy Wilhelma I, Wilhelm II i Wilhelm III, w czasie swoich rządów rzadko z niego korzystali. W 1935 Pałac przeszedł na własność państwa, jednak zaznaczono, że na stałe będzie do dyspozycji monarchy. Królowa Juliana i królowa Beatrix używały Pałacu do pełnienia oficjalnych zobowiązań, i w tym celu jest używany po dziś dzień przez króla Willema-Alexandra.

Embed from Getty Images

Funkcja: Za wyjątkiem kilkuletniego okresu na początku XIX wieku Pałac nie był zamieszkany i do dzisiaj pełni funkcje oficjalne. Jest używany w czasie wizyt państwowych i oficjalnych przyjęć, takich jak przyjęcia noworoczne, a także abdykacji i inauguracji (w Izbie Rady, znanej także jako Moses Hall, odbyły się ceremonie abdykacji królowej Juliany i królowej Beatrix, a w Citizens Hall zorganizowano przyjęcie z okazji inauguracji króla Willema-Alexandra) oraz ważnych rodzinnych uroczystości, jak obiad weselny króla Willema-Alexandra i królowej Maximy w 2002. Poza tym, w Pałacu wręczane są także Nagrody Erasmusa czy Nagroda Księcia Clausa.

Zwiedzanie: Od 2009 Pałac jest udostępniony zwiedzającym przez większą część roku. Więcej przydatnych informacji LINK.
Wnętrza Pałacu można podziwiać także w Google Street View TUTAJ.

Embed from Getty Images

C messier, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Ciekawostka: Na szczycie Pałacu znajduje się kopuła zwieńczona wiatrowskazem w kształcie kogi - dużego żaglowca będącego symbolem Amsterdamu. Wyraźniejsze zdjęcie KLIK.


Paleis Noordeinde (Noordeinde Palace)

Wikifrits, domena publiczna, via Wikimedia Commons

Lokalizacja: Mieści się w centrum Hagi

Historia: Podobnie jak poprzedni Pałac w tym zestawieniu, początkowo wcale nie był królewską rezydencją. Powstał jako dom wiejski (pałac wciąż posiada oryginalne piwnice z tamtego okresu) i dopiero w 1553 został przekształcony w przestronną rezydencję. W 1591 został wydzierżawiony, a następnie zakupiony, dla wdowy po księciu Oranii Wilhelmie I, Louise de Coligny i ich syna, księcia Frederika Hendrika. To właśnie książę Frederik Hendrik znacząco powiększył posiadłość, znaną wówczas jako Oude Hof, nabywając okoliczne działki. Wydłużył również budynek i dodał skrzydła po obu stronach, tworząc charakterystyczny kształt litery H widoczny do dzisiaj. Po jego śmierci w 1647 i śmierci jego żony w 1675 rezydencja przez wiele lat stała pusta, aż w 1754 jej kolejny właściciel, król Prus Friedrich II sprzedał go ostatniemu namiestnikowi (Stadhouder) Willemowi V. Syn Willema V, który później został pierwszym królem Niderlandów jako Willem I, zamieszkał w niej w 1792. Jednak już trzy lata później został zmuszony do ucieczki w trakcie francuskich wojen rewolucyjnych, a posiadłość stała się własnością państwa, którą pozostaje do dzisiaj.

Embed from Getty Images

Do kraju wrócił w 1813 i wtedy też zaczął rozglądać się za zimową rezydencją. Wybór padł ostatecznie na Oude Hof, które po gruntownym remoncie stało się Pałacem Noordeinde godnym niderlandzkiego władcy. Willem I wprowadził się do niego w 1817 i mieszkał aż do swojej abdykacji w 1840. Jego następcy, Willemowi II, rezydencja widać niespecjalnie przypadła do gustu skoro w ogóle z niej nie korzystał, ale za to jego syn, Willem III, używał jej w miesiącach zimowych. To właśnie on rozkazał wybudować w pałacowych ogrodach stajnie. W 1880 przyszła tutaj na świat jego córka i kolejna królowa, Wilhelmina, która była jednocześnie ostatnią mieszkanką Pałacu. W 1901 wprowadziła się do niego razem z mężem, księciem Heinrichem Mecklenburg-Schwerin tuż po ślubie, i mieszkała do inwazji nazistów na Holandię w 1940. Po zakończeniu wojny wciąż okazjonalnie z niego korzystała, ale jej oficjalną rezydencją był Pałac Het Loo.

Embed from Getty Images

Funkcja: Obecnie Pałac jest miejscem pracy rodziny królewskiej, mieszczą się tu oficjalne biura pary królewskiej, król przyjmuje w nim Ambasadorów i głowy państw przybywających do Niderlandów z wizytą i wydaje na ich cześć bankiety, a co roku we wrześniu podczas Prinsjesdag pozdrawia poddanych z pałacowego balkonu.

Zwiedzanie: Możliwe w okresie wakacyjnym, przez cztery weekendy w lecie, ale konieczna jest wcześniejsza rezerwacja: LINK



Ciekawostka: W 1901 z okazji ślubu królowej Wilhelminy i księcia Heinricha Mecklenburg-Schwerin rząd Holenderskich Indii Wschodnich postanowił obdarować nowożeńców nietypowym prezentem - nowym pokojem w Pałacu Noordeinde, East Indies Room, utworzonym z dwóch istniejących pokoi na parterze.

Wnętrza Pałacu można obejrzeć na poniższym, 5-minutowym filmiku:

Paleis Huis ten Bosch

PeteBobb, CC BY-SA 3.0 NL, via Wikimedia Commons

Lokalizacja: Ostatnia z trzech oficjalnych rezydencji niderlandzkiego władcy położona jest na obrzeżach Hagi, w jednym z najstarszych zachowanych lasów w kraju, Haagse Bos (stąd nazwa Pałacu, którą można przetłumaczyć jako “Dom w Lesie”).

Historia: Budowa Pałacu rozpoczęła się w 1645 według projektu Pietera Post i Jacoba von Campen i początkowo miał on być letnią rezydencją namiestnika Frederika Hendrika i jego żony Amalii z Solms-Braunfels. Niestety, namiestnik zmarł przed zakończeniem budowy, a wdowa po nim, zaangażowana w postępujące prace, postanowiła przekształcić rezydencję w mauzoleum na jego cześć (z tego okresu pochodzi Oranjezaal, sala balowa Pałacu udekorowana portretami i obrazami z życia Frederika Hendrika). Przez kolejny wiek rezydencja przechodziła z rąk do rąk - była własnością Williama III (późniejszego króla Anglii), króla Prus Friedricha I czy księcia Willema IV, który przeprowadził gruntowne renowacje i wybudował dwa skrzydła na wschodzie i zachodzie - aż w końcu w 1795 po inwazji francuskiej i proklamowaniu Republiki Batawskiej została skonfiskowana, podobnie jak wszystkie pozostałe nieruchomości namiestnika, stając się własnością państwa. Wtedy też sprzedano większość mebli i dzieł sztuki. W tym okresie Pałac pełnił różne funkcje - służył krótko jako więzienie po zamachu stanu z 1798, na początku XIX wieku mieściła się tu Galeria Narodowa (poprzednik dzisiejszego Rijksmuseum), a w latach 1805-1807 zamieszkał w nim król Holandii Louis Napoleon.

Embed from Getty Images

Kiedy w 1815 Willem I został proklamowany królem Niderlandów, uczynił z Pałacu swoją oficjalną rezydencję i od tamtej pory Huis ten Bosch stał się jedną z ulubionych rezydencji rodziny królewskiej. Co ciekawe, w 1899 Pałac ten był miejscem kilku spotkań I Międzynarodowej Konferencji Pokojowej w Hadze. W czasie I wojny światowej był głównym miejscem zamieszkania królowej Wilhelminy. Kiedy w 1940 III Rzesza zaatakowała Holandię, a królowa z rodziną uciekła, naziści planowali wyburzyć Pałac, jednak w ostatniej chwili porzucili ten pomysł, ponoć przekonani przez opiekuna Pałacu. Niemniej Pałac znacząco ucierpiał w II wojnie światowej, tak, że po jej zakończeniu nie nadawał się do zamieszkania. W ciągu następnych 30 lat przeszedł kilka gruntownych renowacji i dopiero w sierpniu 1981 wprowadziła się do niego królowa Beatrix z rodziną.

Embed from Getty Images

Mieszkańcy: Od stycznia 2019 w Pałacu mieszkają król Willem-Alexander i królowa Maxima z córkami.

Funkcja: głównie mieszkalna, ale jedno ze skrzydeł Pałacu jest używane do celów reprezentacyjnych: para królewska przyjmuje tu oficjalnych gości czy wydaje kolacje, jak ta w 2014 dla uczestników The Nuclear Security Summit; mieszczą się w nim także pokoje gościnne.

Embed from Getty Images

Zwiedzanie: Pałac nie jest udostępniony zwiedzającym, można go jedynie podziwiać podczas spaceru po lesie Haagse Bos. Poniżej znajdziecie za to filmik z wnętrz.

Ciekawostka: Na terenie Pałacu mieści się staw, który w zimie zamarza i stanowi doskonałe miejsce do jazdy na łyżwach (tak też zimą swój wolny czas spędzała królowa Wilhelmina). To właśnie nad tym stawem Willem-Alexander oświadczył się Maximie w styczniu 2001.

Kasteel Drakensteyn (Drakensteyn Castle)

Lokalizacja: niedaleko wioski Lage Vuursch w gminie Baarn w prowincji Utrecht

Historia: Pierwsza wzmianka o prawdopodobnie kamiennym budynku nazwanym Drakesteijn w tej okolicy pochodzi z 1359, ale obecny, ośmiokątny zameczek został wybudowany na jego miejscu w latach 1640-1643 dla Gerarda van Reede Läma. W XVII i XVIII wieku posiadłość kilkukrotnie zmieniała właścicieli, aż w końcu w 1807 stała się własnością burmistrza Utrechtu Paulusa Wilhelmusa Boscha i przez następnych 150 lat należała do jego rodziny. W 1959 jego potomek, Frederik Lodewijk Bosch van Drakestein, sprzedał zamek księżniczce Beatrix, która zarządziła jego gruntowny remont, by przywrócić mu dawną świetność - było to konieczne, gdyż w czasie II wojny światowej był używany m.in. jako ośrodek wypoczynkowy dla niemieckich dzieci, a następnie został zajęty przez niemieckich żołnierzy. Remont trwał łącznie cztery lata; księżniczka wprowadziła się do niego w 1963 i mieszkała przez prawie dwadzieścia lat.

Mieszkańcy: Po ślubie w 1966 wprowadził się tutaj książę Claus. Tutaj wychowywali swoich trzech synów i jak mówiła później Beatrix, to właśnie na tym zamku spędziła “najpiękniejsze lata mojego życia”. Co ciekawe, para utrzymywała bliskie relacje z mieszkańcami okolic, którzy co roku na Boże Narodzenie przychodzili śpiewać kolędy i byli częstowani gorącą czekoladą. Jednak kiedy królowa Juliana abdykowała na rzecz córki, rodzina wyprowadziła się do Hagi w 1981. Beatrix zamieszkała tutaj ponownie na początku 2014 po swojej abdykacji.

Funkcja: mieszkalna

Ciekawostka: W 1780 znany holenderski malarz dekoracyjny Jurriaan Andriessen wykonał do zamku kolekcję obrazów, które wisiały we wnętrzach przez następne stulecia. Kiedy jednak zameczek kupiła księżniczka Beatrix, usunięto je i kilka następnych lat spędziły na strychu Pałacu Soestdijk. Później zostały odnowione i od lat 70. można je podziwiać w muzeum Van Loon w Amsterdamie.

Paleis Het Loo (Het Loo Palace)

Zairon, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Lokalizacja: Apeldoorn w prowincji Gelderland w środkowych Niderlandach.

Historia: Został wybudowany w latach 1684-1686 według projektu Jacoba Romana i Johana van Swietena dla króla Williama III i królowej Mary II, ze słynnymi barokowymi ogrodami zaprojektowanymi przez Claude Desgotz. Willem III jako namiestnik Holandii i król Anglii był najbardziej wpływowym przedstawicielem dynastii Oranje w historii, potrzebował więc okazałego Pałacu. W tamtym czasie ogromny wpływ na kulturę w całej Europie miał Króla-Słońce Louisa XIV, nic więc dziwnego, że to właśnie na Wersalu wzorowano Pałac Het Loo oraz ogrody. W 1702, po śmierci Williama III, rezydencja stała się własnością jego kuzyna Johna Willema Friso, a później jego syna, Willema IV i kolejnych holenderskich namiestników. W 1806 na krótko właścicielem został Louis Napoleon, który przez Cesarza Napoleona został mianowany królem Holandii. To właśnie on radykalnie zmienił Pałac: rozkazał otynkować jego zewnętrzne mury na biało-szaro, dzięki którym Pałac przemianowano na “White Loo”. W 1813 po powrocie Willema V (późniejszego Willema I, pierwszego króla Niderlandów z dynastii Oranje) uczynił Pałac swoją letnią rezydencją. Jako taki służył przez następne stulecie. W trakcie II wojny światowej był okupowany przez wojska niemieckie. W 1960 królowa Wilhelmina w swoim testamencie zdecydowała przekazać Pałac Państwu, pod warunkiem jednak, że gdyby Holendrzy znieśli kiedyś monarchię, ma on wrócić do rodziny królewskiej. Tym samym w 1962 po śmierci królowej Pałac przeszedł na własność Państwa. W latach 1976-1982 został gruntownie wyremontowany (starano się wówczas przywrócić mu wygląd z czasów jego świetności w XVII wieku i usunięto tynk z zewnętrznej części). Obecnie jest w trakcie renowacji, która ma potrwać do połowy przyszłego roku, wtedy zostanie ponownie otwarty dla zwiedzających.

Embed from Getty Images

Mieszkańcy: Ostatnimi mieszkańcami Pałacu była księżniczka Margriet z rodziną. W 1975 wprowadzili się jednak do wybudowanej dla nich rezydencji Het Loo House na terenie kompleksu. Księżniczka mieszka w niej po dziś dzień z mężem, Pieterem van Vollenhovenem.

Het Loo House - pinterest

Funkcja: od 1984 mieści się tu muzeum otwarte dla zwiedzających

Zwiedzanie: Jak wspominałam, obecnie Pałac przechodzi renowację i jest zamknięty dla zwiedzających, ale stajnie i barokowe ogrody można zwiedzać (a przynajmniej można byłoby gdyby nie obecna sytuacja). Możliwe jest także podziwianie widoków z punktu widokowego na pałacowym dachu. Więcej informacji LINK.

Nog 2 dagen om in @paleishetloo te kijken... van Koningin Mary's kleedkamer en Koningin Emma's zitkamer tot de kinderkamer van Koningin Wilhelmina. #komnuhetnogkan pic.twitter.com/AKp5Z7NzBz

— Paleis Het Loo (@paleishetloo) January 5, 2018

Ciekawostka: Het Loo był ulubionym Pałacem królowej Wilhelminy, dlatego też zamieszkała tutaj na stałe po przejściu na “emeryturę” w 1948 i to tutaj zmarła 28 listopada 1962.

Księżna Mabel

Niestety, o miejscu zamieszkania dalszych członków rodziny królewskiej wiemy niewiele. Po swoim ślubie książę Friso i księżna Mabel zamieszkali w domu w Londynie, w dzielnicy Kew, tam też przyszły na świat ich dwie córki, Luana i Zaria. Z tego, co udało mi się znaleźć, wynika, że Mabel z córkami wciąż tam mieszka.

Pierwsze zdjęcie Zarii

Książę Constantijn & księżna Laurentien

Tuż po ślubie Constantijn i Laurentien mieszkali przez około rok prawdopodobnie w Londynie, gdzie książę pracował jako doradca biznesowy w firmie Booz Allen & Hamilton, a później, od 2003, w Brukseli, gdzie pracował dla RAND Corporation, a następnie jako doradca Komisji Europejskiej. W 2015 rodzina przeniosła się do Hagi, gdzie mieszkają obecnie.

Embed from Getty Images

Źródło: unofficialroalty.com, wikipedia.org, paleishetloo.com, palaces-ofeurope.com, hethuisvanoranje.nl, historiek.net, royal-splendor.blogspot.com, 

koninklijkeverzamelingen.nl, denhaag.com, museumvanloon.nl

Aktualizacja zdjęć: luty 2022