wtorek, 25 kwietnia 2023

Biżuteria koronacyjna królowej Camilli

 Skoro o insygniach koronacyjnych, które w trakcie swojej koronacji 6 maja będzie nosił / trzymał król Charles, już rozmawialiśmy w poprzednim poście z serii, pora przyjrzeć się klejnotom koronnym zarezerwowanym dla jego małżonki.




Korona królowej Mary



Jak podano do wiadomości już kilka miesięcy temu, królowa Camilla na swoją koronację wybrała Koronę królowej Mary (Queen Mary’s Crown). Tym samym jako pierwsza we współczesnej historii królowa będzie koronowana już istniejącą koroną, łamiąc dotychczasową tradycję, zgodnie z którą królowe-małżonki zamawiały na uroczystość nowe korony. Korona królowej Mary przechodzi obecnie modyfikacje, by dopasować ją do głowy królowej Camilli. Zgodnie z jej życzeniem, z korony zostaną usunięte cztery z ośmiu łuków i dodane diamenty Cullinan III, IV i V, które do tej pory stanowiły prywatną własność królowej Elizabeth II.

Cyril Davenport, domena publiczna

Korona w stylu Art Deco została zamówiona przez królową Mary (żonę króla George’a V) na swoją koronację w czerwcu 1911 u jubilerów brytyjskiej rodziny królewskiej z firmy Garrard & Co. Jej projekt był wzorowany na koronie królowej Alexandry z 1902, która ma podobne eleganckie łuki. Łuki w obu koronach mogą być usunięte - królowa Mary nosiła swoją bez łuków m.in. w 1937 na koronacji syna, króla George’a VI.

Królowa Mary w swojej koronie w wersji bez łuków. Jean Desboutin, domena
publiczna

Składa się ze srebrnej oprawy wyłożonej złotem i wysadzanej 2200 diamentami, głównie o szlifie brylantowym, ale niektórymi o szlifie rozetowym. Diamenty w ażurowej oprawie układają się we wzory z czteroliści i rozet, pomiędzy którymi z przodu umieszczono kryształową replikę diamentu Cullinan IV. Nad opaską znajdują się cztery krzyże kawalerskie wysadzane pośrodku dużymi diamentami oraz cztery fleur-de-lisy, od których odchodzi w sumie aż osiem półłuków wysadzanych zmniejszającymi się ku górze diamentami. W typowej angielskiej koronie zwykle jest tych łuków o połowę mniej. Łuki łączy diamentowe monde zwieńczone kolejnym krzyżem z kryształową repliką diamentu Cullinan III w kształcie gruszki. Cała korona mierzy 25 cm i waży 590 gram.


Oryginalnie korona królowej Mary na jej koronacji zawierała trzy duże diamenty - Cullinan III i Cullinan IV (znane także jako “Mniejsze Gwiazdy Afryki”) oraz kontrowersyjny Koh-i-Noor (Koh-i-Nur), które w 1914 zostały zastąpione kryształowymi replikami. Teraz repliki zostaną usunięte, a ich miejsce mają zająć oryginalne kamienie (miejsce Koh-i-Nur ma zająć diament Cullinan V). Diamenty Cullinan III i IV zostały wycięte z największego odkrytego na świecie diamentu Cullinana i były częścią prywatnej kolekcji królowej Mary, która w swoim testamencie zapisała je wnuczce, królowej Elizabeth II. Po ich usunięciu z korony królowa Mary, a później królowa Elizabeth, często nosiły je jako broszkę albo zawieszkę do naszyjnika.



Koh-i-Noor


Skoro już o nim wspomniałam, należy wyjaśnić, dlaczego ten diament uważany jest za najbardziej kontrowersyjny klejnot w skarbcu brytyjskiej rodziny królewskiej. To jeden z największych diamentów na świecie - waży obecnie 105,6 karata. Jego pierwotna waga nie jest znana, ale największa potwierdzona to 186 karatów.

Replika Koh-i-Noor znajdująca się w zbiorach muzeum w Bombaju. aiva., CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Jego początki są owiane tajemnicą - pierwsza weryfikowalna wzmianka o nim pochodzi z lat 40. XVIII wieku, ale sugeruje się, że kamień wydobyto w średniowieczu w kopalni Kollur na terenie dzisiejszego stanu Andhra Pradesh w Indiach. W swojej burzliwej historii wielokrotnie przechodził z rąk różnych indyjskich maharadżów do rąk szachów Iranu i Afganistanu. Wreszcie w 1849 został skonfiskowany przez Brytyjczyków 11-letniemu maharadży Imperium Sikhów Duleepowi Singhowi po aneksji Pendżabu przez Kompanię Wschodnioindyjską i podarowany w prezencie królowej Victorii.

Królowa Victoria w broszce z Koh-i-Noor. Portret pędzla Franza Xavera
Winterhaltera, domena publiczna

Królowa Victoria nosiła kamień w broszce i diademie, a po jej śmierci Koh-i-Noor trafił do jej synowej, królowej Alexandry, która umieściła go w swojej koronie na koronacji w 1902. Później diament przeniesiono do korony królowej Mary, aż finalnie w 1937 trafił do korony królowej Elizabeth (królowej-matki), w którym znajduje się do dzisiaj.


Swoje roszczenia do diamentu składają Indie, Pakistan, Iran i afgańscy talibowie, żądając jego zwrotu odkąd w 1947 Indie uzyskały niepodległość. Brytyjski rząd cały czas je odrzuca, twierdząc, że klejnot uzyskano legalnie zgodnie z warunkami ostatniego traktatu z Lahore zawartego pomiędzy Brytyjską Kompanią Wschodnioindyjską a maharadżą Duleepem Sighą.


Pierścień koronacyjny





Podobnie jak mąż, królowa Camilla w czasie koronacji otrzyma pierścień koronacyjny (Queen Consort’s Ring). Pierścień zawiera ośmiokątny rubin osadzony w złocie i czternaście otaczających go brylantów w srebrnej oprawie. Obrączka jest dodatkowo wysadzana czternastoma zmniejszającymi się rubinami. Został wykonany w 1831 na koronację królowej Adelaide (żony króla Williama IV) i począwszy od królowej Alexandry w 1902 nosiły go wszystkie królowe-małżonki na swoich koronacjach. Do 1902 dla małżonek władców wykonywano nowe pierścienie i dopiero królowa Alexandra zerwała z tym zwyczajem. Po raz ostatni pierścień na swojej koronacji założyła królowa-matka Elizabeth.


Laska królowej z Gołębicą




Laska czy też różdżka królowej z Gołębicą (Queen Consort’s Rod with Dove) jest odpowiednikiem Berła z Gołębicą. Symbolizuje sprawiedliwość i miłosierdzie, a gołębica na szczycie reprezentuje Ducha Świętego. Została zamówiona dla królowej Mary, małżonkę króla Jamesa II, na jej koronację w 1685 u królewskiego złotnika, sir Roberta Vynera. Wykonana z kości słoniowej, jest podzielona na trzy nierówne części połączone złotymi elementami ozdobionymi liśćmi akantu. Laskę zwieńczono złotym monde emaliowanym emblematami państwowymi (różą, ostem, harfą i fleur-de-lis), z krzyżem, na którym umieszczono emaliowaną gołębicę ze złożonymi skrzydłami. 




Berło królowej z Krzyżem




Jako ostatnie z insygniów, tuż przed momentem koronacji, królowa Camilla otrzyma Berło królowej z Krzyżem (Queen Consort’s Sceptre with Cross), również wykonane przez sir Roberta Vynera dla królowej Mary i wykorzystywane w czasie każdej kolejnej koronacji królowej-małżonki. Jest inkrustowane kryształami górskimi i zwieńczone monde z krzyżem, które otaczają kwarcowe płatki układające się w fleur-de-lisy. Podobnie jak Laska z Gołębicą, berło podzielono na trzy części oddzielone kołnierzami z kamieniami o szlifie rozetowym. Jego dolna część jest wysadzana kryształami górskimi o szlifie rozetowym ułożonymi w zwoje.




George IV Diamond Diadem




To już wszystkie klejnoty koronne królowej-małżonki, przejdźmy więc teraz do pozostałej biżuterii, którą królowa Camilla może założyć 6 maja. Wśród niej wymienia się najczęściej diamentowy diadem króla George’a IV (George IV Diamond / State Diadem), który zamówiono w londyńskiej firmie jubilerskiej Rundell & Bridge na koronację króla George’a IV w 1820. Król miał go na sobie w drodze na swoją koronację w Westminster Abbey, a później, począwszy od królowej Adelaide (żony króla Wilhelma IV), nosiły go wszystkie królowe panujące i królowe małżonki w drodze na swoje koronacje oraz uroczyste Otwarcie Parlamentu. Korona składa się ze złoto-srebrnej ramy wysadzanej 1333 diamentami o łącznej masie 320 karatów i dwóch sznurów pereł, które liczą 81 pereł w górnym sznurze i 88 w dolnym. Zamiast tradycyjnych fleur-de-lisów zwykle występujących w brytyjskich koronach, na szczycie diademu znajdują się cztery bukiety róż, ostów i koniczyn reprezentujących Anglię, Szkocję i Irlandię, które występują na przemian z czterema krzyżami kawalerskimi.




Koronacyjny naszyjnik i kolczyki




Chcąc podtrzymać wieloletnią tradycję, królowa powinna także założyć koronacyjny naszyjnik i kolczyki pochodzące z połowy XIX wieku. Królowa Victoria zamówiła komplet w 1858 u brytyjskiego jubilera Garrarda po tym, jak noszony przez nią diamentowy zestaw biżuterii należący do królowej Charlotte w sporze sądowym przyznano królowi Hanoweru. Naszyjnik wykonano z 28 kamieni (z których trzy później usunięto) ze starych Orderów Podwiązki i rękojeści miecza, a jako zawieszkę wykorzystano niemal 23-karatowy diament Lahore, który wcześniej znajdował się w rubinowym naszyjniku Timura. Z naszyjnika Timura usunięto dodatkowo dwa diamenty w kształcie kropli, z których wykonano kolczyki do kompletu. Królowa Victoria po raz pierwszy założyła nowy zestaw w 1858, pozując do swojego portretu pędzla Winterhaltera. Po jej śmierci, zgodnie z jej ostatnią wolą, komplet stał się częścią biżuterii zarezerwowanej dla królowych. Jej synowa, królowa Alexandra, zadebiutowała w nim w dniu swojej koronacji w 1902 i od tamtego czasu był zakładany przez wszystkie królowe właśnie na koronacje. Spodobał się szczególnie królowej Elizabeth II, która na przestrzeni lat nosiła go wielokrotnie przy różnych okazjach.




Źródła:
Royal Collection Trust: link 1, link 2, link 3, link 4, link 5, link 6

1 komentarz:

  1. Ciekawa jestem, czy Camilla utrzyma tradycję z zakładaniem koronacyjnego naszyjnika i kolczyków. Nie ma przebitych uszu, więc musiano by zmodyfikować kolczyki i dodać klipsy.

    OdpowiedzUsuń

Publikując komentarz zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych, takich jak nazwa użytkownika czy adres e-mail, zgodnie z rozporządzeniem art. 6 ust. 1 lit. a RODO. Dane te są przetwarzane w celu opublikowania komentarza na blogu oraz do celów statystycznych.