Centralnym elementem każdej koronacji są regalia koronacyjne. Brytyjskie regalia na co dzień są przechowywane w Tower of London, a większość z nich pochodzi z XVII wieku (wcześniejsze zostały zniszczone w trakcie angielskiej wojny domowej w 1649). Obecnie są jedynymi wciąż używanymi podczas koronacji insygniami władzy królewskiej w Europie. W pozostałych europejskich monarchiach albo w ogóle nie ma regaliów koronacyjnych (np. w Monako czy Belgii), albo są one tylko prezentowane publicznie w czasie intronizacji (jak np. w Niderlandach).
Korona św. Edwarda (St Edward's Crown)
Korona św. Edwarda jest najstarszą i najcięższą koroną wciąż używaną w Wielkiej Brytanii. Swoją nazwę zawdzięcza Edwardowi Wyznawcy, królowi Anglii w latach 1042-1066 i świętemu Kościoła katolickiego i anglikańskiego, do którego należała oryginalna korona. Począwszy od XIII wieku była używana w trakcie koronacji angielskich i brytyjskich monarchów.
 |
| Sir Robert Viner, 1st Baronet, domena publiczna |
Koronę św. Edwarda przechowywano w Westminster Abbey, gdzie pochowano Edwarda Wyznawcę. Niestety, zaginęła w trakcie angielskiej wojny domowej, po egzekucji Charlesa I i obaleniu monarchii w 1649, prawdopodobnie sprzedana lub przetopiona. Obecnie używana jest jej kopia, stworzona w 1661 na koronację króla Charlesa II.
 |
| Edward Wyznawca w koronie. Bayeux Tapestry Museum, domena publiczna |
Korona jest wykonana z 22-karatowego złota, ma 30 cm wysokości i waży 2,23 kg. Składa się z czterech fleur-de-lis ułożonych na przemian z czterema krzyżami kawalerskimi, od których odchodzą dwa łuki zwieńczone monde, czyli kulą umieszczoną na szczycie korony, i krzyżem kawalerskim. Osadzono w niej w sumie 444 kamieni szlachetnych i półszlachetnych, w tym: 345 akwamarynów o szlifie rozetowym, 37 białych topazów, 27 turmalinów, 12 rubinów, 7 ametystów, 6 szafirów, a także granat, spinel, perydot i cyrkonie.
Po koronacji Williama III w 1689 Korona św. Edwarda nie była używana do koronacji brytyjskich monarchów przez ponad 200 lat. Kolejni monarchowie woleli być koronowani lżejszymi koronami, np. Koroną George’a IV, a Korona św. Edwarda zwykle spoczywała w czasie uroczystości na ołtarzu (zabrakło jej jedynie na koronacji królowej Victorii).. Dopiero król Edward VII w 1902 zamierzał wrócić do tego zwyczaju, choć niestety stan zdrowia pokrzyżował mu plany. Jego koronacja miała planowo odbyć się pod koniec czerwca 1902, ale z powodu ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego trzeba było ją przesunąć na sierpień. W dniu uroczystości wciąż wracał do zdrowia, dlatego ostatecznie koronowano go Imperial State Crown. Dopiero jego syn, George V w 1911 został koronowany Koroną św. Edwarda, tym samym powracając do tej tradycji. Stąd też od czasu restauracji monarchii w Anglii w 1660 jedynie sześciu monarchów było nią koronowanych: Charles II, James II, William III, George V, George VI oraz Elizabeth II.
Co ciekawe, choć Korona św. Edwarda zwyczajowo jest używana do koronacji monarchów, historia zna przypadek jednej małżonki, którą także nią koronowano - Anny Boleyn. Jej koronacja odbyła się w czerwcu 1553. Zdaniem niektórych historyków, w trakcie uroczystości użyto Korony św. Edwarda ze względu na fakt, że królowa była w ciąży. Wszyscy liczyli na to, że spodziewa się upragnionego chłopca i Następcy Tronu, ale ostatecznie na świat przyszła dziewczynka, późniejsza królowa Elizabeth I (również koronowana Koroną św. Edwarda).
Imperial State Crown
Podejrzewam, że tę koronę większość z Was kojarzy. Używana jest nie tylko w czasie koronacji, ale i innych uroczystości wymagających od monarchy założenia korony, jak na przykład otwarcie nowej sesji Parlamentu. Zgodnie z tradycją, monarcha zakłada ją, wychodząc z Westminster Abbey po koronacji, choć do tej pory dwóch brytyjskich monarchów zostało nią koronowanych zamiast Koroną św. Edwarda - królowa Victoria i jej syn, wspomniany już król Edward VII.
 |
| Cyril Davenport, domena publiczna |
Obecna Imperial State Crown została wykonana przez firmę jubilerską Garrard & Co w 1937 na koronację króla George’a VI, zastępując dotychczasową z 1838, używaną od czasów królowej Victorii. Jednak początki Imperial State Crown sięgają aż XV wieku.
Korona mierzy 31,5 cm i waży 1,06 kg. Podobnie jak Korona św. Edwarda, ma cztery fleur-de-lisy i cztery krzyże kawalerskie podtrzymujące dwa łuki, na szczycie których umieszczono monde i krzyż kawalerski. Składa się łącznie z 2868 diamentów, 273 pereł, 17 szafirów, 11 szmaragdów i 5 rubinów. Zawiera jedne z najbardziej znanych klejnotów w królewskiej kolekcji - Rubin Czarnego Księcia (Black Prince’s Ruby), diament Cullinan II i szafir św. Edwarda.
- Rubin Czarnego Księcia to tak naprawdę duży czerwony spinel o nieregularnym kształcie osadzony w krzyżu kawalerskim z przodu Imperial State Crown. Jest jednym z najstarszych klejnotów w koronie, jego początki sięgają połowy XIV wieku. W 1367 został podarowany “Czarnemu Księciu”, Edwardowi Woodstock, (najstarszemu synowi króla Edwarda III), od którego wziął swoją nazwę. Uważa się, że kamień został wydobyty w kopalni Badakhshan na terenach pomiędzy dzisiejszym Afganistanem i Tadżykistanem.
- Diament Cullinan II jest drugim co do wielkości kamieniem wyciętym z największego na świecie diamentu, jaki kiedykolwiek odnaleziono, diamentu Cullinana. Diament Cullinana odkryto w styczniu 1905 w kopalni na terenie dzisiejszego RPA, należącej do Thomasa Cullinana (stąd jego nazwa). Pomimo dużego zainteresowania nabywców, przez dwa lata nie został sprzedany, aż w 1907 rząd brytyjskiej kolonii Transwalu, na terenie której wydobyto kamień, zasugerował jego kupno dla króla Edwarda VII w wyrazie lojalności i przywiązania mieszkańców Transwalu do monarchy. Po podziale i oszlifowaniu diamentu uzyskano w sumie dziewięć ogromnych kamieni i 96 mniejszych. Cullinan II waży 317 karatów i w 1909 został umieszczony w Imperial State Crown tuż pod Rubinem Czarnego Księcia.
 |
| Dziewięć diamentów Cullinan. Diament Cullinan II pierwszy po lewej na górze. Plate X, The Cullinan, domena publiczna |
- Szafir św. Edwarda, umieszczony pośrodku krzyża kawalerskiego na samym szczycie Imperial State Crown, miał znajdować się w pierścieniu koronacyjnym św. Edwarda Wyznawcy. Podobno został zabrany z grobu króla w 1163 przy okazji jego ponownego pochówku w Westminster Abbey. Do korony Imperial State Crown dodano go na polecenie królowej Victorii.
 |
| Król George V w Imperial State Crown. W. & D. Downey, domena publiczna |
Zgodnie z tradycją, monarcha po raz pierwszy zakłada Imperial State Crown w dniu swojej koronacji. Począwszy od królowej Victorii, wszyscy monarchowie pozowali w niej do swoich portretów koronacyjnych - co ciekawe, król Edward VIII także, choć abdykował zanim został koronowany. Na wspomnianym obrazie, opublikowanym dopiero w 2011, korona nie spoczywa jednak na jego głowie, tylko na stole obok.
Imperial State Crown została użyta po raz ostatni we wrześniu ubiegłego roku na pogrzebie królowej Elizabeth II. Monarchini nosiła ją ostatni raz w maju 2016 na uroczystym otwarciu Parlamentu (w kolejnych latach z powodu podeszłego wieku zrezygnowała z jej zakładania, a korona spoczywała po prostu na poduszce).
Berło z Krzyżem (Sovereign's Sceptre with Cross)
 |
| Cyril Davenport, domena publiczna |
Zostało wykonane na koronację króla Charlesa II w 1661 i od tamtej pory było używane na wszystkich koronacjach. Jest oznaką jego doczesnej władzy jako głowy państwa. Ma 92 cm długości, waży około 1,17 kg i składa się z 333 diamentów, 31 rubinów, 15 szmaragdów, 7 szafirów, 6 spineli i 1 ametystu. W 1910 berło zostało przeprojektowane dla króla George’a V tak, by dodać do niego 530-karatowy diament Cullinan I (największy kamień wycięty z diamentu Cullinana), znany również jako Wielka Gwiazda Afryki. Diament jest tak duży, że jubiler z firmy Garrard, któremu zlecono to zadanie, musiał dodatkowo wzmocnić berło, aby mogło utrzymać jego ciężar.
Berło z Gołębicą (Sovereign's Sceptre with Dove)
Symbolizuje duchową rolę władcy. Jest nieco dłuższe od Berła z Krzyżem - mierzy 1,1 metra - ale waży tyle samo. Jest ozdobione 285 kamieniami szlachetnymi, w tym: diamentami, rubinami, szmaragdami, szafirami i spinelami. Na jego szczycie znajduje się złote monde wysadzane diamentami, z prostym krzyżem zwieńczonym emaliowanym na biało gołębiem z rozpostartymi skrzydłami, przedstawiającym Ducha Świętego. Berło było wzorowane prawdopodobnie na berle niemieckim z cesarskim orłem na szczycie. Wręczane jest władcy w czasie koronacji jako przedostatnie insygnium koronacyjne. Po wręczeniu Berła z Krzyżem monarcha zostaje koronowany Koroną św. Edwarda.
Jabłko (Sovereign’s Orb)
 |
| Cyril Davenport, domena publiczna |
Stanowi reprezentację potęgi monarchy. Zostało użyte po raz pierwszy w czasie koronacji króla Henry’ego VIII w 1509, choć obecne jabłko pochodzi z 1661. Ma oczywiście kształt złotej kuli ziemskiej o średnicy około 16,5 cm i wadze 1,3 kg (jest tym samym dwa razy cięższe od oryginału), a na jego szczycie znajduje się wysadzany klejnotami krzyż symbolizujący świat chrześcijański, który umieszczono na ametyście. Po jednej jego stronie osadzono szafir, a po drugiej szmaragd. Jabłko ozdabiają także diamenty, perły i rubiny. Monarcha otrzymuje je w trakcie inwestytury (trzeciej części brytyjskiej koronacji) do prawej ręki. Przed wręczeniem pozostałych insygniów jabłko jest zabierane i umieszczane na ołtarzu głównym. Nowo koronowany władca otrzymuje je ponownie tuż przed opuszczeniem Westminster Abbey po uroczystości, tym razem do lewej ręki (w prawej trzyma Berło z Krzyżem).
Pierścień (Sovereign's Ring)
Symbolizuje “małżeństwo” monarchy z narodem i począwszy od Williama IV w 1831 używali go wszyscy brytyjscy monarchowie w czasie swojej koronacji, za wyjątkiem królowej Victorii, która miała zbyt małe palce i specjalnie dla niej wykonano nowy pierścień. Składa się z ośmiokątnego szafiru w złotej oprawie z krzyżem wykonanym z rubinów i otaczających go czternastu brylantów. Rubiny układają się w Krzyż św. Jerzego z angielskiej flagi, a szafir nawiązuje do Krzyża św. Andrzeja, który jest jedną z flag Szkocji.
Łyżka koronacyjna
 |
| Cyril Davenport, domena publiczna |
Jest najstarszym elementem klejnotów koronnych Wielkiej Brytanii (pochodzi z XII wieku) i jednym z czterech oryginalnych, które przetrwały angielską wojnę domową (trzy pozostałe to miecze z XVII wieku, które w czasie koronacji są niesione przed monarchą wkraczającym do Westminster Abbey). Po egzekucji Charlesa I w 1649 kupił ją Clement Kynnersley, jeden z garderobianych zmarłego króla, dzięki czemu przetrwała zniszczenie klejnotów koronnych, a po restauracji monarchii zwrócił ją królowi Charlesowi II. Łyżka służy do namaszczania monarchy olejem koronacyjnym, który Arcybiskup wylewa ze złotej ampułki w kształcie orła z rozpostartymi skrzydłami. Ma 27 cm długości, jest pozłacana srebrem i ozdobiona czterema perłami dodanymi w XVII wieku. Została wykonana przypuszczalnie dla Henry’ego II albo Richarda I.
Źródła:
Aż dech zapiera, gdy się pomyśli, ile minionych wydarzeń i osób było związanych z tymi niezwykłymi klejnotami.
OdpowiedzUsuńNajwiększe wrażenie, po przeczytaniu tego postu, zrobiło na mnie Berło z Krzyżem. Nigdy wcześniej nie przyglądałam się mu. Tymczasem, jest piękne a ten największy Cullinan w misternej oprawie sprawia niezwykłe wrażenie.