Dziś oczy całego świata zwrócone są na Sztokholm i Oslo, gdzie, jak co roku 10 grudnia, wręczane są najbardziej prestiżowe nagrody na świecie - Nagrody Nobla.
Nagrody Nobla zostały ufundowane przez Alfreda Nobla, szwedzkiego chemika i inżyniera, znanego bliżej jako wynalazca dynamitu. W swoim testamencie, którego ostateczną wersję spisał w Klubie Szwedzko-Norweskim w Paryżu, Nobel przeznaczył prawie cały swój majątek na ustanowienie pięciu nagród za wybitne osiągnięcia w dziedzinie: chemii, fizyki, medycyny lub fizjologii oraz literatury. Piąta nagroda, zgodnie z jego wolą, jest przyznawana osobie lub stowarzyszeniu, które w minionym roku oddało największe zasługi "na rzecz braterstwa między narodami, likwidacji lub zmniejszenia stałych armii oraz tworzenia i szerzenia kongresów pokojowych".
Embed from Getty Images
TM The King and Queen, Crown Prince Haakon and Crown Princess Mette Marit arrived for the Nobel Peace Prize Award Ceremony at Oslo City Hall.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 NRK #NobelPrize pic.twitter.com/CKd3CF3QB6
Alfred Nobel zmarł 10 grudnia 1896 w swoim domu w San Remo we Włoszech i dlatego ceremonie rozdania ustanowionych przez niego nagród odbywają się właśnie tego dnia, w rocznicę jego śmierci. Jednak pierwsze nagrody zostały wręczone dopiero w 1901, z powodu sporu z rodziną fundatora, której Nobel nie poinformował o planach rozdysponowania swojego majątku.
Większość Nagród Nobla wręczana jest podczas specjalnej ceremonii w Sztokholmie - za wyjątkiem Pokojowej Nagrody Nobla, która przyznawana jest w Oslo. Dlaczego? Taka była ostatnia wola fundatora nagród, który w swoim testamencie wyraźnie zapisał, że laureaci Pokojowej Nagrody Nobla powinni być wyłaniani przez pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski, którego członkowie mają być wybierani przez norweski Parlament. Nieznane są powody takiej decyzji, choć zdaniem byłego sekretarza Norweskiego Komitetu Noblowskiego Geira Lundestada (link), wpływ na to mógł mieć fakt, że za życia Nobla Norwegia pozostawała w unii personalnej ze Szwecją, którą rozwiązano dopiero w 1905. Alfred Nobel mógł stwierdzić, że skoro wręczenie nagród naukowych powierzył stronie szwedzkiej, to przynajmniej jedna, Pokojowa Nagroda, powinna być przyznana w Norwegii. Lundestad przedstawił też kilka innych, możliwych powodów tej decyzji: "Nobel mógł być świadomy silnego zainteresowania norweskiego Stortingu (parlamentu) pokojowym rozwiązywaniem sporów międzynarodowych w latach 90. XIX wieku. Mógł w rzeczywistości uważać Norwegię za bardziej pokojowy i bardziej demokratyczny kraj niż Szwecja. Wreszcie, na Nobla mógł mieć wpływ jego podziw dla norweskiej fikcji, zwłaszcza autora Bjørnstjerne'a Bjørnsona, który był znanym działaczem pokojowym w latach 90. XIX wieku."
Obecnie przyznawanych jest jednak nie pięć, a aż sześć Nagród Nobla. Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii ufundował nie Alfred Nobel, a Szwedzki Bank Narodowy w 1968 z okazji 300. rocznicy swojego powstania. Podobnie jednak jak pozostałe nagrody, Nagroda Banku Szwecji jest przyznawana przez Komitet Noblowski.
At Save the Children’s Peace Prize Party. The children are shouting «set him free» when speaking with Ales Bialiatski’s wife Natalia on stage🕊 @ReddBarna @save_children @ccl_ua @memorialhrc #freeales #freeviasna #nobelpeaceprize pic.twitter.com/HJM55Ditjx
— Nobel Peace Center (@NobelPeaceOslo) December 10, 2022
Tradycyjnie najpierw rozpoczynają się uroczystości w Oslo związane z wręczeniem Pokojowej Nagrody Nobla. O godzinie 11 książę Haakon i księżna Mette-Marit wzięli udział w corocznej imprezie zorganizowanej przez dzieci dla laureatów tej nagrody - Save the Children Peace Party.
King Harald and the Royal Family receiving the 2022 Nobel Peace Prize Laurates this morning at the Royal Palace before the ceremony.
— Gert's Royals (@Gertsroyals) December 10, 2022
📸 1: Sven Gj. Gjeruldsen, The Royal Court
📸 2: Lise Åserud, NTBhttps://t.co/GhrzFeeUUJ pic.twitter.com/4nBGo0UQfh
W południe laureaci zostali zaproszeni na audiencję do Pałacu Królewskiego z udziałem króla Haralda, królowej Sonji, księcia Haakona i księżnej Mette-Marit, którzy mieli okazję osobiście pogratulować im wyróżnienia.
Before departing the Nobel Peace Prize ceremony, the Royal Family of Norway greeted the Nobel laurates and committee members.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 NRK #NobelPrize pic.twitter.com/uxhyxFrTxx
Później wszyscy udali się do Ratusza na oficjalną ceremonię wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla, którą co roku wręcza przewodniczący Norweskiego Komitetu Noblowskiego - od 2012 jest nią Berit Reiss-Andersen - w obecności norweskiej rodziny królewskiej, przedstawicieli norweskiego rządu, Parlamentu i korpusu dyplomatycznego. W sumie obecnych było około 1000 gości.
Congratulations to our 2022 peace laureates – watch the very moment representatives for the laureates collected their Nobel Peace Prize medals and diplomas. pic.twitter.com/ajWruOWPN7
— The Nobel Prize (@NobelPrize) December 10, 2022
Pokojową Nagrodę Nobla za rok 2022 otrzymali: obrońca praw człowieka Aleś Bialacki z Białorusi, rosyjska organizacja praw człowieka Memoriał oraz ukraińska organizacja praw człowieka Centrum Wolności Obywatelskich. W uzasadnieniu tej decyzji Norweski Komitet Noblowski napisał m.in. że wszyscy laureaci "od wielu lat promują prawo do krytyki władzy i ochronę podstawowych praw obywateli. Podjęli oni wyjątkowy wysiłek, aby udokumentować zbrodnie wojenne, łamanie praw człowieka i nadużycia władzy. Razem pokazują znaczenie społeczeństwa obywatelskiego dla pokoju i demokracji".
Każdy laureat Nagrody Nobla otrzymuje indywidualny dyplom zaprojektowany specjalnie dla niego przez szwedzkich i norweskich artystów, złoty medal oraz nagrodę pieniężną, która w tym roku wyniosła 10 milionów szwedzkich koron (ok. 4,3 mln złotych). Jeśli w danej kategorii jest więcej niż jeden laureat, nagroda jest dzielona po równo między nich. Pokojową Nagrodę Nobla 2022 odebrali: Natalia Pinczuk w imieniu swojego męża, Alesia Bialackiego, Jan Raczyński jako przedstawiciel Memoriału oraz Ołeksandra Matwijczuk reprezentująca Centrum Praw Obywatelskich.
Embed from Getty Images
The Swedish Royal Family arrived for the 2022 #NobelPrize Ceremony.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 Nobel Prize Academy #Kungahuset pic.twitter.com/MXbJ7PwXnS
O godzinie 16.00 rozpoczęła się uroczystość rozdania Nagród Nobla 2022 w pozostałych kategoriach w sali koncertowej Konserthus w Sztokholmie. Od 1902 nagrody wręcza panujący król Szwecji. Tegorocznymi laureatami Nagród Nobla zostali:
w dziedzinie fizyki: Alain Aspect z Francji, John F. Clauser z USA i Anton Zeilinger z Austrii "za eksperymenty z kwantowym splątaniem fotonów, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierskie dokonania w dziedzinie informatyki kwantowej", jak napisano w uzasadnieniu decyzji;
Maybe an Apple Watch ⌚️ for christmas? 🤔
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset #CrownPrincessVictoria pic.twitter.com/4663rnpPOA
w dziedzinie chemii: Carolyn R. Bertozzi z USA, Morten Meldal z Danii i K. Barry Sharpless z USA "za rozwój chemii kliknięć i chemii bioortogonalnej";
Embed from Getty Images
The Swedish Royal Family have arrived for the Nobel Prize Ceremony at the Stockholm Concert Hall! #NobelPrize
— The Royal Watcher (@saadsalman719) December 10, 2022
https://t.co/oqDMrnrVRDpic.twitter.com/sFn4zjginR
w dziedzinie medycyny lub fizjologii: szwedzki profesor Svante Pääbo "za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka";
Embed from Getty Images
Embed from Getty Images
HRH #CrownPrincessVictoria talking to Dr. Svante Pääbo, Laureate in Physiology and Medicine 2022.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset #NobelPrize pic.twitter.com/3fmzmymeXG
w dziedzinie literatury: francuska pisarka Annie Ernaux "za odwagę i kliniczną ostrość, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowania i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej".
Embed from Getty Images
#PrincessSofia in conversation with Professor David MacMillan, Laureate in Chemistry in 2021.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset #NobelPrize pic.twitter.com/UtizzIimGT
Nagroda Szwedzkiego Banku Narodowego im. Alfreda Nobla trafiła w tym roku do amerykańskich ekonomistów: Bena S. Bernanke'a, Douglasa W. Diamonda i Philipa H. Dybviga "za badania nad bankami i kryzysami finansowymi".
Tegoroczna ceremonia jest szczególnie wyjątkowa także pod tym względem, że postanowiono zaprosić laureatów z lat 2020-2021, którzy z wiadomych powodów nie mogli uczestniczyć w ceremoniach wręczenia Nagród na pełną skalę. Przedstawił ich przewodniczący Fundacji Nobla, profesor Carl-Henrik Heiden, który na początku uroczystości zabrał głos.
Oprócz króla Carla Gustafa, obecni byli także: królowa Silvia, księżniczka Victoria, książę Daniel, książę Carl Philip, księżna Sofia oraz księżniczka Christina z mężem. Od kilku już lat para królewska oraz Następczyni Tronu z mężem zajmują miejsca na podium, natomiast pozostali członkowie szwedzkiej rodziny królewskiej w pierwszym rzędzie. Panie na tę okazję tradycyjnie zakładają nowe suknie (z tego zwyczaju jak do tej pory wyłamały się tylko księżniczka Madeleine w 2012 i księżniczka Victoria w 2018) oraz oczywiście tiary. Królowa Silvia zdecydowała się w tym roku na fiolet i Napoleonic Amethyst Tiara...
...księżniczka Victoria założyła różową suknię od Camilli Thunin oraz Six Button Tiara...
...księżna Sofia błękitną suknię projektu Idy Lanto i swoją ślubną tiarę w nowej wersji z topazami...
...natomiast księżniczka Christina czarną suknię w kwiaty i Connaught Diamond Tiara.
Dekorowanie sali koncertowej na uroczystość zajmuje cztery dni, a kwiaty użyte w tym celu, zgodnie z tradycją, są sprowadzane specjalnie z San Remo, gdzie Alfred Nobel spędził ostatnie lata życia i zmarł. Z tego samego miejsca sprowadzane są też kwiaty do dekoracji Blue Hall w Ratuszu, gdzie odbywa się bankiet. Co roku wykorzystywanych jest w sumie 23 000 kwiatów.
Zwieńczeniem wieczoru tradycyjnie jest bankiet wydawany na cześć laureatów. W Oslo jest to uroczystość black-tie organizowana w Grand Hotelu, gdzie laureatów zwyczajowo wita procesja z pochodniami. Obecna jest oczywiście norweska rodzina królewska - panie już w strojach wieczorowych, ale bez tiar. Królowa Sonja postawiła na biel, natomiast księżna Mette-Marit, podobnie jak po południu, na czerwień.
Embed from Getty Images
Embed from Getty Images
The Norway royals inside the Banquet in Oslo for the Nobel Peace Prize. pic.twitter.com/TMIC2cZQKz
— Gert's Royals (@Gertsroyals) December 10, 2022
Z kolei w Sztokholmie bankiet od 1930 odbywa się w Ratuszu z udziałem laureatów i ich rodzin, szwedzkiej rodziny królewskiej, przedstawicieli szwedzkiego rządu i Parlamentu oraz innych osób ze świata nauki i kultury, zwłaszcza tych związanych w jakiś sposób z Nagrodami i Fundacją Nobla. Każdy z laureatów może zaprosić 14 osób (w tym roku zmniejszono tę liczbę do 10 z uwagi na rekordową liczbę laureatów - jest ich ponad 30, nie licząc laureatów Pokojowej Nagrody Nobla). W sumie obecnych było około 1300 gości.
The Swedish Royal Family arrived for the #NobelPrize Banquet 2022.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset pic.twitter.com/BEkSRZiMAk
Przy głównym stole, długim na około 25 metrów, tradycyjnie usadzani są laureaci i członkowie szwedzkiej rodziny królewskiej. Pośrodku niego zasiada król Carl Gustaf, a naprzeciwko królowa Silvia.
Menu utrzymywane jest w tajemnicy aż do rozpoczęcia bankietu. W pierwszych latach organizacji bankietu na przystawki podawane były klarowne zupy, jak zupa żółwiowa. Obecnie, zgodnie ze zwyczajem, menu powinno zawierać nutę Skandynawii. Przygotowanie wszystkich dań zajmuje 39 szefom kuchni cztery dni. Z kolei do nakrycia wszystkich stołów potrzebnych jest 40 osób, którzy poświęcają na to cały dzień.
Embed from Getty Images
HM Queen Silvia wearing the Napoleonic Amethyst Parure.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
📸 Pascal Le Segretain & Jonathan Nackstrand via Getty Images
🎥 SVT #NobelPrize #Kungahuset pic.twitter.com/ggLNGHOFFF
W tym roku gościom zaserwowano: duszonego sandacza z wodorostami i pomidorami faszerowanymi sandaczem, podanego z emulsją pietruszkową, kalarepą, nasionami kopru włoskiego, anyżu, kminku i chrupiącymi kwiatami; szwedzką pieczeń z dziczyzny faszerowaną smardzami i szałwią, podaną z żółtymi buraczkami z olejem rzepakowym tłoczonym na zimno i gorczycą, słonecznikiem bulwiastym z emulsją tymiankową, terriną ziemniaczaną i anyżem gwiazdkowym; natomiast na deser sernik nasączony kompotem śliwkowym i aromatyzowany anyżem gwiazdkowym, z kremem śliwkowym, bezami śliwkowymi, chrupiącymi płatkami owsianymi i sorbetem ze śliwek mirabelek i imbiru.
Embed from Getty Images
Her smile at the end 😊
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset #PrincessSofia #NobelPrize pic.twitter.com/Ga5aB8S3tV
A starter fit for a #NobelPrize laureate!
— The Nobel Prize (@NobelPrize) December 10, 2022
Take a look at how the 2022 banquet starter is constructed by chef Jimmi Eriksson. The starter consists of seaweed baked pike-perch and stuffed tomato, parsley emulsion, kohlrabi and bread spices with dill seed pearls and flower crisp. pic.twitter.com/cimrHkhDXS
Do przystawki podaje się około 400 butelek szampana, do dania głównego - około 450 butelek wina, a po deserze - w sumie około 300 litrów kawy.
Embed from Getty Images
Prince Daniel talking to Professor Annie Aspect, Prince Carl Philip to Dr. Phaedria Marie St. Hilaire.
— ChristinZ (@ChristinsQueens) December 10, 2022
🎥 SVT #Kungahuset #NobelPrize pic.twitter.com/kPzRVMFkVV
Jeśli chodzi o moje wrażenia, to jak jak Wam, w ciągu ostatnich trzech lat bardzo brakowało mi tradycyjnych, wystawnych uroczystości związanych z wręczeniem Nagród Nobla, więc bardzo się cieszę, że w tym roku wreszcie mogliśmy się nimi cieszyć. Co do stylizacji Pań - bardzo pozytywnie zaskoczyła mnie księżna Mette-Marit na ceremonii wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla (jej wieczorna stylizacja podobała mi się mniej). Pozostałe Panie wyglądały ładnie, ale bez większych zachwytów. Królowe Sonja i Silvia jak zwykle wierne swojemu stylowi, szwedzka królowa dodatkowo na plus za mocny, wyrazisty kolor. Suknia Następczyni Tronu, zarówno pod względem koloru i kroju, bardzo ładna, ale ten odcień według mnie niezbyt do niej pasuje. Księżna Sofia całkiem ładnie, ładny kolor sukni, ale sam projekt do mnie nie przemawia. Cieszę się, że postanowiła nas zaskoczyć nowymi klejnotami w tiarze, ale akurat topazy niespecjalnie do mnie przemawiają - może to kwestia światła, ale prawie ich nie widać. Osobiście nadal liczę, że kiedyś zaprezentuje nam rubinową wersję tej tiary.
W Norwegii to koniec uroczystości związanych z wręczeniem Nagród Nobla, natomiast w Szwecji dzisiaj wieczorem laureaci zostaną zaproszeni na kolację white-tie wydaną przez króla Carla Gustafa i królową Silvię w Pałacu Królewskim. Relację z tego wydarzenia znajdziecie na blogu w ciągu najbliższych kilku dni (jeszcze nie wiem czy w osobnym poście, czy może ze wszystkimi nowościami). A tymczasem zapraszam Was na bloga jeszcze raz, na godzinę 18:00. Będzie na Was czekać kolejna adwentowa notka.
Mette Maritt bardzo ładnie wygląda w czerwieni
OdpowiedzUsuńNie mogę doczekać się obchodów w Szwecji chciałbym zobaczyć Królową Sylwię w szafirach Victorie w tiarze Connaught a Sofia może kolejna wersja jej ślubnej tiary??
Z Sofią ci się udało, założyła swoją ślubną tiarę z akwamarynami :) Ja obstawiałam dla niej Napoleonic Amethyst Tiara albo jakąś nową, której jeszcze nie nosiła :)
UsuńMogłam się z kimś założyć ;) Sofia i Victoria ładnie choć bez woow nie przemawia do mnie kreacja królowej nie przepadam za fioletem
UsuńDla mnie królowa najlepiej
OdpowiedzUsuńDlaczego nie ma księżniczki Madeline?
OdpowiedzUsuńKsiężniczka z rodziną przyleci do Szwecji dopiero na święta, Dwór Królewski poinformował, że zabraknie jej na rozdaniu Nagród Nobla jeszcze w listopadzie.
UsuńTeż chciałabym zobaczyć tiarę Sofii z rubinami lub szafirami 😍
OdpowiedzUsuńTo co typujemy na dziś? Może Victoria Baden Fringe Sofia Aquamarine Kokoshnik a Sylvia Nine Prong
O tak, też chciałabym zobaczyć Silvię w Nine Prong albo Cameo Tiarze. U Victorii obstawiam Napoleonic Cut Steel Tiara, choć Baden Fringe brzmi równie dobrze, bo dawno jej nie widzieliśmy. Sofia pewnie założy swoją ślubną tiarę w wersji bez dodatków albo ze szmaragdami, ale bardzo chciałabym ją zobaczyć wreszcie w jakiejś innej - może właśnie Baden Fringe?
UsuńNajbardziej podobała mi się sukienka Victorii, sama bym ją założyła. Tylko ja wybrałabym Baden Fringe Tiara, ponieważ do niej pasuje.
OdpowiedzUsuńWow, faktycznie dużo laureatów w tym roku, niemniej ja zamierzam zapoznać się jedynie z twórczością Annie Ernaux, obawiam się, że reszta lauratów zajmuje się dziedzinami kompletnie ode mnie odległymi :D Zgadzam się z Tobą Gabi, suknia Victorii ma przepiękny krój, ale myślę, że bardziej byłoby jej do twarzy, gdyby suknia była w mocniejszym odcieniu, np. amarantowym. Sofia również ładnie, ale mam wrażenie, że jej suknia jest nieco "za ciężka" na tak drobną i niską osobę. Najbardziej chyba podobała mi się w 2018 roku. Wspaniały wybór laureatów Pokojowej Nagrody.
OdpowiedzUsuń