Potomkowie Królowej Victorii: Linia Alice

Oto kolejna notka z cyklu Potomkowie Królowej Victorii. Tym razem przyjrzymy się losom Księżniczki Alice i jej potomkom.

***

Wielka Księżna Alice i jej potomkowie

Franz Backofen / domena publiczna, Wikimedia Commons

Alice Maud Mary, trzecie dziecko i druga córka Królowej Victorii i Księcia Alberta, przyszła na świat 25 kwietnia 1843r.

Księżniczka otrzymała swoje imię dzięki Premierowi Williamowi Lamb'owi, który był ulubieńcem Królowej. Premier twierdził, że imię Alice było jego ulubionym. Maud (anglosaska wersja imienia Matylda), otrzymała na cześć swojej matki chrzestnej, Księżniczki Sophii Matildy Gloucester. Imię Mary otrzymała, ponieważ urodziła się w tym samym dniu co jej ciotka, Mary (Księżna Gloucester).

Narodziny królewskiego potomka płci żeńskiej przyjęto z mieszanymi uczuciami. Tajna Rada Wielkiej Brytanii wysłała do księcia Alberta "gratulacje i kondolencje" z powodu narodzin kolejnej córki.
Księżniczka ponadto odziedziczyła po matce gen hemofilii, który przekazała swoim dzieciom.

Embed from Getty Images

Edukacja Alice, pieszczotliwie nazywanej Alix, została opracowana przez jej ojca i jego bliskiego przyjaciela, Barona Stockmara. Księżniczka i jej rodzeństwo uczeni byli także m.in. gotowania, pracy w ogrodzie i stolarstwa. Victoria i Albert preferowali monarchię opartą na wartościach rodzinnych. Alice wychowywana była w bardzo skromnych warunkach.

Była zafascynowana życiem zwykłych mieszkańców. W Balmoral, gdzie była najszczęśliwsza, odwiedzała mieszkańców i pracowników winnicy. Pewnego razu uciekła z kaplicy na Zamku Windsor, aby móc zasiąść ze zwykłymi ludźmi.

W 1854r., podczas wojny krymskiej, 11-letnia Alix odwiedzała londyńskie szpitale dla rannych żołnierzy wraz z matką i starszą siostrą, Victorią.

Najbardziej związana była ze starszym rodzeństwem, Edwardem i Victorią. Małżeństwo siostry z Następcą Tronu Niemiec i związany z tym wyjazd bardzo zasmucił Alice.

Księżniczka była wrażliwa na cierpienie innych. Wspierała swoją babkę w chorobie, a po jej śmierci, kiedy Królowa Victoria załamała się, była oparciem dla matki. Królowa tak pisała o córce do swojego wuja, Léopolda I: Dobra, droga Alice, pełna tkliwości, miłości i niepokoju o mnie. Księżniczka opiekowała się także chorym ojcem, po którego śmierci stała się nieoficjalnym zastępcą matki, w czym pomagała jej młodsza siostra, Louise.

1 lipca 1862r. Alice wyszła za Księcia Ludwiga, Następcę Tronu Hesji i Renu. Gdy w 1877r. został on Wielkim Księciem Hesji i Renu jako Ludwig IV, Alix analogicznie została Wielką Księżną.

Alice w dniu ślubu. Autor nieznany / domena publiczna,
Wikimedia Commons

 W trosce o rannych żołnierzy w wojnie siedmiotygodniowej w 1866r. Alice doprowadziła do założenia Alice-Frauenverein lub Unii Kobiet, która miała szkolić pielęgniarki i pracowników pomocniczych. Założyła również Szpital Alice, który znajduje się do dzisiaj w Darmstadt.

Embed from Getty Images

 W 1878r. rodzina Alix zachorowała na błonicę. Sama Wielka Księżna zaraziła się chorobą opiekując się swoimi chorymi dziećmi. Pierwsza na chorobę zmarła najmłodsza córka Alix, Marie. Wielka Księżna Alice zmarła 14 grudnia. Została pochowana w mauzoleum rodzinnym w Rosenhöhe w Darmstadt.

Embed from Getty Images

Po śmierci żony, 30 kwietnia 1884r. Ludwig ponownie się ożenił. Jego wybranką została pochodząca z Polski Alexandrina von Hutten-Czapska. Było to jednak małżeństwo morgantyczne, dlatego nowa żona po ślubie otrzymała jednynie tytuł Hrabiny von Romrod. Para nie miała wspólnych dzieci. Po kilku latach małżeństwo zostało anulowane.

Alice i Ludwig mieli 5 córek i 2 synów:

• Viktorię (żonę Markiza Milford Haven)

• Elisabeth/Elżbietę (żonę syna Cara Aleksandra II)

• Irene (żonę swojego kuzyna, Księcia Heinricha Hohenzollern'a -> więcej o nich TUTAJ)

• Ernsta Ludwiga (ostatniego Wielkiego Księcia Hesji i Renu, męża Księżniczki Victorii Melity Sachsen-Coburg-Gotha i Księżniczki Eleonore Solms-Hohensolms-Lich)

• Friedrich'a (cierpiącego na hemofilię; zmarł w dzieciństwie na skutek wypadku)

• Alix/Aleksandrę (żonę ostatniego Cara Rosji)

• Marie (zmarła w dzieciństwie na błonicę)

Viktoria i jej potomkowie

Viktoria Alberta Elisabeth Mathilde Marie urodziła się 5 kwietnia 1863r. na Zamku Windsor. Była najstarszym dzieckiem Wielkiej Księżnej Alice i Wielkiego Księcia Ludwiga IV.

Viktoria (druga od lewej) z siostrami. Carl Backhofen / domena publiczna, Wikimedia Commons

Księcia Louis'a Alexandra Battenberga (później Mountbatten), 1. Markiza Milford Haven, poślubiła tego samego dnia, w którym jej ojciec poślubił swoją drugą żonę. Wielki Książę był przeciwny małżeństwu córki. Uważał, że Louis nie jest wystarczająco majętny, by ubiegać się o rękę Viktorii.

Po ślubie Księżniczka przyjęła tytuł Markizy Milford Haven.

Viktoria paliła od 16-tego roku życia, co przyczyniło się do jej problemów z płucami. 24 września 1950r. zmarła w Pałacu Kensington na zapalenie oskrzeli.

Viktoria i Louis mieli 2 córki i 2 synów:

• Alice (żonę Księcia Andreasa Grecko-Duńskiego; mieli 5 dzieci)

• Louise (drugą żonę Króla Szwecji, Gustafa VI Adolfa; mieli jedną córkę, która urodziła się martwa)

• George'a (2. Markiza Milford Haven, męża Hrabiny Nadieżdy Michajłownej de Torby; mieli 2 dzieci)

• Louis'a (1. Hrabiego Mountbatten-Birmy, Wicekróla Indii od 12 lutego 1947r. do 15 sierpnia 1947r., Gubernatora Generalnego Indii w latach 1947-1948, męża Edwiny Ashley; mieli 2 córki)

Księżniczka Alice była matką Księcia Edynburga, Philipa, który poślubił brytyjską królową. Jej potomkowie w przyszłości będą zasiadać na tronie Wielkiej Brytanii.

Embed from Getty Images

Potomkowie Alice tworzą także Heską Rodzinę Wielkoksiążęcą, która czasem jest również nazywana Fińską Rodziną Królewską.

Elżbieta

Embed from Getty Images

Elisabeth Alexandra Luise Alice przyszła na świat 1 listopada 1864r. Miała 14 lat, gdy zmarła jej matka. Od tamtego czasu wychowywała się wraz z siostrami u swojej babci, Królowej Victorii.

W 1883r. w Darmstadt odbyły się jej zaręczyny z Wielkim Księciem Sergiuszem Aleksandrowiczem, synem Cara Aleksandra II. Ceremonia ślubna odbyła się 3 czerwca 1884r. w Cerkwi Obrazu Chrystusa Nie Ludzką Ręką Uczynionego w Petersburgu.

Elisabeth brała żywy udział w życiu towarzyskim dworu. Wielka Księżna z własnej inicjatywy zainteresowała się historią Rosji i zaczęła uczyć się języka rosyjskiego. Chociaż nie była prawnie zobowiązana do konwersji na prawosławie, w 1891r. dobrowolnie postanowiła przyjąć tę religię. Z jej listów wysyłanych do ojca wynika, że była to decyzja szczera i poparta dłuższą refleksją i modlitwą. Przyjęła wówczas imię Elżbiety Fiodorowny. 

Elżbieta i Sergiusz adoptowali Wielkiego Księcia Dymitra Pawłowicza i jego siostrę, Marię Pawłownę, po tym jak przy porodzie Dymitra zmarła ich matka, szwagierka Sergiusza (o czym więcej TUTAJ). Para nigdy nie doczekała się własnych dzieci.

Maria, Sergiusz i Dymitr. Autor nieznany / domena publiczna,
Wikimedia Commons

W 1905r. Sergiusz zginął na skutek zamachu. Elżbieta spotkała się później z zabójcą męża w więzieniu. Mimo namowy rodziny, nakłaniającej ją do wyjazdu z Rosji, postanowiła zostać w Moskwie. Rozdała cały majątek, jaki zgromadził Sergiusz, zaś w 1907r. wystąpiła o zgodę na założenie monasteru żeńskiego nowego typu.

Klasztor miał skupić się w swojej działalności na niesieniu pomocy najuboższym poprzez wszechstronną działalność charytatywną. Jeszcze przed złożeniem ślubów zakonnych Wielka Księżna zrezygnowała z wystawnego życia i zaczęła pracować jako siostra miłosierdzia.

10 lutego 1909r. złożyła śluby monatystyczne, stanęła na czele nowo powstałego klasztoru i została mniszką.

Autor nieznany / domena publiczna, Wikimedia Commons

W 1981r. została kanonizowana przez Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji. W 1992r. dokonała tego również Rosyjska Cerkiew Prawosławna.

Ernst Ludwig I i jego potomkowie

Jacob Hilsdorf / domena publiczna, Wikimedia Commons

Ernst Ludwig Karl Albrecht Wilhelm urodził się 25 listopada 1868r. jako czwarte dziecko i najstarszy syn Wielkiej Księżnej Alice i Wielkiego Księcia Ludwiga IV. Rodzina pieszczotliwie nazywała go Ernie.

Ernie z babcią, królową Victorią, i siostrami, w 1879.
W. & D. Downey / domena publiczna, Wikimedia Commons

W dzieciństwie Ernst był świadkiem śmierci swojego młodszego brata, Friedrich'a. Frittie (jak nazywała go rodzina), podczas zabawy z bratem, wypadł przez otwarte okno z wysokości 20 metrów i uderzył o balustradę. Chłopiec przeżył wypadek, ale z powodu hemofilii krwawienie nie ustało i doprowadziło do zatoru w mózgu i śmierci.

Po śmierci syna Wielka Księżna Alice często modliła się przy jego grobie wraz z dziećmi i czciła wszystkie rocznice jego śmierci. Ernie powiedział kiedyś matce, że chciałby umrzeć tak jak brat.

Po śmierci ojca w 1892r. Ernst Ludwig został Wielkim Księciem Hesji. W ciągu swojego życia był mecenasem sztuki, utworzył Kolonię Artystów w Darmstadt i sam był autorem poezji, sztuk, esejów i utworów na pianino.

W 1918r. został zmuszony do abdykacji.

Ernie z córką, Elisabeth. Paul Winter / domena publiczna,
Wikimedia Commons

19 kwietnia 1894r. za namową ich wspólnej babci, Królowej Victorii, Książę poślubił swoją kuzynkę, Księżniczkę Victorię Melitę, zwaną Ducky, ale małżeństwo to nie należało do szczęśliwych.

Para rozwiodła się 21 grudnia 1901r. na podstawie "stałej wzajemnej antypatii". Victoria Melita opowiadała potem ludziom, że miała już dość ciągłych romansów homoseksualnych męża.

Ernie i Ducky w dniu ślubu. Autor nieznany /
domena publiczna,Wikimedia Commons

Para miała 2 dzieci:

• Elisabeth (zmarła w dzieciństwie na tyfus)

• syna (urodził się martwy)

W 1905r. Książę ożenił się ponownie. Poślubił Księżniczkę Eleonore Solms-Hohensolms-Lich.

Z tego związku Wielki Książę miał 2 synów:

• Georg'a Donatusa (męża swojej kuzynki, Księżniczki Cecylii Greckiej; mieli 4 dzieci, które zmarły w dzieciństwie)

• Ludwiga (męża Margaret Campbell-Geddes; nie mieli dzieci, ale adoptowali prawnuka Królowej Victorii, Księcia Moritz'a)

Aleksandra i jej potomkowie

Boasson and Eggler St. Petersburg Nevsky 24. / domena publiczna,
Wikimedia Commons

Viktoria Alix Helena Luise Beatrice (KLIK) przyszła na świat 6 czerwca 1872r., i choć była dopiero szóstym dzieckiem Alice i Ludwiga, to z pewnością do dziś jest najlepiej znanym.

W wieku 6 lat straciła matkę i wraz z siostrami zamieszkała na brytyjskim dworze. Uczyła się gry na fortepianie (którą opanowała w wysokim stopniu), historii, geografii, literatury angielskiej i niemieckiej. Jedna z jej nauczycielek, Margaret Jackson, przekazała jej zainteresowanie polityką.

Po matce odziedziczyła gen hemofilii, który przekazała swoim dzieciom.

W 1884r. 12-letnia Alix poznała Następcę Tronu Rosji, Carewicza Mikołaja (KLIK), który był od niej 4 lata starszy. Młodzieniec podarował jej wówczas broszkę, jednak speszona dziewczyna zwróciła mu ją następnego dnia. Po raz drugi spotkali się w tym samym roku na ślubie siostry Alix, Elisabeth. Po tym spotkaniu Mikołaj odnotował w dzienniku, iż zakochał się w niej, a ona odwzajemniła jego uczucie. Car Aleksander III i Caryca Maria Fiodorowna nie byli zadowoleni z zainteresowania syna księżniczką heską, ze względu na zbyt niską rangę rodu Hessen-Darmstadt oraz projekt małżeństwa Mikołaja z córką pretendenta do tronu francuskiego, Hélène lub z księżniczką pruską, Margarethe (kuzynką Alix). Równocześnie Królowa Victoria chciała zaaranżować małżeństwo swojej wnuczki z jej kuzynem, Albertem Victorem.

Embed from Getty Images

W wieku 16 lat Alix odrzuciła oświadczyny Alberta Victora. Babcia uszanowała jej decyzję, choć miała nadzieję, że Księżniczka zmieni zdanie. Zimą na przełomie lat 1889 i 1890 Alix udała się w odwiedziny do Elisabeth, która mieszkała w Rosji. Mogła tam ponownie spotkać się z Mikołajem. Oboje wspominali, że ich wzajemne uczucie po tym spotkaniu jeszcze wzrosło.

Oficjalne zdjęcie zaręczynowe pary. Eduard Uhlenhuth /
domena publiczna, Wikimedia Commons

Po powrocie z Rosji Księżniczka ostatecznie odrzuciła propozycję małżeństwa z kuzynem, a następnie na stałe wróciła do Darmstadt, gdzie pełniła obowiązki Księżnej, organizując bale i spotkania towarzyskie oraz angażując się w działalność charytatywną. Okazjonalnie korespondowała z Carewiczem Mikołajem.

W 1894r. Aleksander III i jego żona zmienili zdanie w sprawie przyszłego małżeństwa najstarszego syna i zgodzili się, by ten oświadczył się Alix Heskiej. Zachęcany przez jej siostrę Elisabeth, Mikołaj rozpoczął z nią regularną korespondencję. Księżniczka stwierdziła jednak, że nie może porzucić luteranizmu na rzecz prawosławia (co było koniecznością przy ślubie z rosyjskim następcą tronu), gdyż uważa podobny czyn za wielki grzech, który zniszczyłby całe jej życie. Mikołaj udał się następnie osobiście do Coburga i w prywatnej rozmowie bezskutecznie namawiał Alix do konwersji. Ostatecznie Księżniczka została przekonana do przyjęcia oświadczyn przez kuzyna, Wilhelma oraz ciotkę, Marie zu Mecklenburg.

W kwietniu 1894r. oficjalnie ogłoszono zaręczyny Mikołaja i Alix. Narzeczona następcy tronu rosyjskiego podjęła przygotowania do konwersji na prawosławie pod kierunkiem spowiednika rodziny carskiej, księdza Joanna Janyszewa.

We wrześniu tego samego roku Car Aleksander III nagle zachorował. Carewicz Mikołaj i jego narzeczona towarzyszyli mu w czasie kuracji w Liwadii . 1 listopada 1894r. monarcha zmarł, a jego najstarszy syn odziedziczył po nim koronę. Planował ożenić się z Alix natychmiast, jeszcze w Liwadii, a do udziału w ceremonii zaprosić jedynie najbliższą rodzinę. Ostatecznie został przekonany do zmiany planów i organizacji ślubu w Petersburgu, zgodnie z tradycją. Alix towarzyszyła Rodzinie Carskiej w czasie przewozu ciała zmarłego Cara do Petersburga oraz na pogrzebie. 2 listopada tego samego roku przyjęła prawosławie i imię Aleksandra Fiodorowna.

26 listopada 1894r. Mikołaj i Aleksandra wzięli ślub. Ze względu na trwającą żałobę po Carze młodzi nie zorganizowali przyjęcia ani nie mieli prawa do miesiąca miodowego. Nowożeńcy zamieszkali w Pałacu Aniczkowskim razem z Carycą-Wdową.

Today is the 125th anniversary of the birth of Grand Duchess Olga Nikolaevna, the eldest child of the last Emperor and Empress of Russia.

When she was one year old, she visited her great-grandmother Queen Victoria at Balmoral.
On the right: the Prince of Wales.#RoyalHistory pic.twitter.com/EdVrz2D3vV

— RoyalArjan (@RoyalArjan) November 15, 2020

26 maja odbyła się uroczysta koronacja pary i rozpoczęło się panowanie Cara Mikołaja II i Carycy Aleksandry. 

Koronacja Cara Mikołaja II i Carycy Aleksandry Fiodorowny - obraz autorstwa Lauritsa Tuxena / domena publiczna, Wikimedia Commons

Mieli 4 córki i syna:

• Olgę

• Tatianę

• Marię

• Anastazję

• Aleksego (cierpiał na hemofilię)

Cała rodzina została rozstrzelana przez bolszewików 17 lipca 1918r., jednak o ich losach przez dziesięciolecia krążyły legendy i sprzeczne wersje wydarzeń. Zainteresowanych odsyłamy do tych postów KLIK.

W 2000r. Sobór Biskupów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego uznał Mikołaja, Aleksandrę i ich dzieci za świętych cierpiętników Kościoła Prawosławnego.

Potomkowie Księżniczki Alice, późniejszej Wielkiej Księżnej Hesji, niestety w większości zakończyli swoje życie tragicznie, często w młodym wieku. Dlatego też jej potomkowie tworzą obecnie jedynie Fińską Rodzinę Królewską, a w przyszłości będą zasiadać na tronie Wielkiej Brytanii.

***

W razie wątpliwości, pytać ;)